Россия Федерация

Россия Федерация, Россия (орус. Российская Федерация, Россия, РФ) — Евразияда (Европаны кюнчыгъыш джанында эмда Азияны Шимал джанында) орналгъан къралды. Джерини ёлчеми бла эм уллу къралды Джер юсюнде (17 075 400 км² неда 11,46 % (1/9) саулай къургъакъ джерни, неда 12,65 % (1/8) адам джашагъан джерден).

Россия, Россия Федерация

Россия, Российская Федерация


Гимн	Россияны кърал гимни

Административ билги
Оноу формасы	Президент-парламент республика
Президент	Владимир Путин
Премьер-министр	Михаил Мишустин
Тил(лер)и	Орус тил
Ара шахары	Москва

География билги
Уллу шахар(лар)ы	Москва, Санкт-Петербург, Новосибирск, Екатеринбург, Нижний Новгород,Уфа,Казань,Омск,Оренбург
Бютеу территориясы	17 075 400 км² (дунияда 1-чи)
Сууну юсю	13 %
Сагъат бёлгеси	UTC +2…+12

Тарих билги
Къуралгъаны	862 джыл^[1]

Демография билги
Бютеу халкъы (2010)	141 927 297 адам адам (дунияда 9-чу)
Къалынлыгъы	8 адам/км²

Экономика билги
БИП (номинал) (2008)	$ 2 225 трлн (7-чи)
БИП (ном.) адам башына	$ 16 239
Валютасы	Россия рубль (RUB, RUR)

Башха билги
Домен(лер)и	.ru, .su, .рф
Телефон коду	+7

Халкъыны саны — 141 867 540 адам. Адам саны бла Россия Джер юсюнде тогъузунчу орундады. Халкъны кёбюсю — 73,1 % шахарлада джашайды. Халкъны къурамындан 79,83 % оруслуладыла. Россияны кърал тили — орус тилди.

Россияны 18 кърал бла чеклери барды, аладан джер бла: Норвегия, Финляндия, Эстония, Латвия, Литва, Польша, Белоруссия, Украина, Абхазия (Хачыпсы), Гюрджю, Къыбыла Тегей, Азербайджан, Къазакъстан, Къытай, Монголия, Шимал Корея; тенгиз бла — Япония, АБШ.

Россияны ара шахары Москвады. Россияда 11 шахар барды адам саны 1 миллиондан кёб, ала: Москва, Санкт-Петербург, Новосибирск, Екатеринбург, Тёбен Новгород, Самара, Омск, Къазан, Челябинск, Дондагъы Ростов, Уфа.

ТарихиПравить

ПолитикасыПравить

Россия 83 административ-территориал биримлеге бёлюнеди, аланы ичинде 21 республика (энчи къраллыкъла). Россия Федерацияны Конституциясына кёре ол федератив демократ къралды.

Президенти — Владимир Путин. Премьер-министри — Михаил Мишустин.

Эм уллу политика партия «Бирлешген Россия» («Единая Россия»).

ХалкъыПравить

Биринчи кере саулай халкъ санау Россия Империяда 1897 джыл ётгенди. Ол санаугъа кёре къралда — 67 миллион бла 473 минг адам джашагъанды. 1950—2008 джыллада халкъны саны тюрленнгенин график кёргюзтеди:

Россияны 1950—2008 дж. халкъ саны тюрленнгени

МиллетлериПравить

Россияны миллетлери
№	миллет	саны	%
1	оруслула	116 889 107	80,03
2	татарлыла	5 554 601	3,33
3	украинлиле	2 942 961	2,03
4	башкъыртлыла	1 673 389	1,15
5	чувашлыла	1 637 094	1,13
6	чеченлиле	1 360 253	0,94
7	эрменлиле	1 130 491	0,78
8	мордвинле	843 350	0,58
9	аварлыла	814 473	0,56
10	белоруслула	807 970	0,56
11	къазахлыла	653 962	0,45
12	удмуртлула	636 906	0,44
13	азербайджанлыла	621 840	0,43
14	марийлиле (чирмишлиле)	604 298	0,42
15	немчала	597 212	0,41
16	къабартылыла	519 958	0,36
17	тегейлиле	514 875	0,35
18	даргинлиле	510 156	0,35
19	бурятлыла	445 175	0,31
20	якутлула	443 852	0,31
21	къумукълула	422 409	0,29
22	ингушлула	413 016	0,28
23	лезгинлиле	411 535	0,28
24	къарачай-малкъарлыла	300 608	0,21
25	комиле	293 406	0,2
26	тувалыла	243 442	0,17
27	чууутлула	229 938	0,16
28	гюрджюлюле	197 934	0,14
29	чыганлыла	182 766	0,13
30	къалмукълула	173 996	0,12
31	молдаванлыла	172 330	0,12
32	лаклыла	156 545	0,11
33	корейлиле	148 556	0,1
34	башха миллетле	2 414 558	1,66
35	миллетин айтмагъанла	1 460 751	1,01

БелгилеПравить

↑ «Варягла» чакъырылгъан тарих дата, Россияны къраллыкъ тарихи тохтаусуз ол датадан саналыб башлайды. Бусагъатдагъы халда Россия Федерация (РСФСР) 1917 джыл 7 ноябрда къуралгъанды. 1991 джыл 25 декабрдан бери бусагъатдагъы атын джюрютеди.

Бу, Россияны юсюнден тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.

[1] «Варягла» чакъырылгъан тарих дата, Россияны къраллыкъ тарихи тохтаусуз ол датадан саналыб башлайды. Бусагъатдагъы халда Россия Федерация (РСФСР) 1917 джыл 7 ноябрда къуралгъанды. 1991 джыл 25 декабрдан бери бусагъатдагъы атын джюрютеди.

[1]