Википедия

Югославия

Европада 1918-2003-чю джылгъа дери болгъан кърал

Югосла́вия — Къыбыла Европаны Балкан джарымайрымканында 1918-чи джылда къуралгъан тарих къралды. Адриатика тенгизге чыгъышы болгъанды.

Югославия
серб-хорв. кир. / серб. / макед. / черног. Југославија
серб-хорв. лат. / словен. / хорв. / босн. Jugoslavija
Унитар кърал (1918—1941)
Федератив кърал (1945—2003)
←
 
←
1918 — 2003 (2006) →
 
→
 
→
 
→
 
→
Югославияны байракълары (1918—2003) Югославияны герблери (1918—2003)
Гимни
«Himna Kraljevine Jugoslavije / Химна Краљевине Југославије» (1918—1945)
«Hej, Sloveni! / Хеј, Словени!» (1945—2003)
Ара шахары Белград
Тил(лер)и серб-хорват
македон
словен тилле
Валютасы югослав динар
Джер ёлчеми 255 950 км² (1989)
Халкъы 23,72 млн адам (1989)
Кърал оноууну формасы Дуалист монархия (1945дери)
Парламент республика (1946-1974)
Къатыш республика (1990-1992)
Король
 - 1918—1921 I Пётр (биринчи)
 - 1934—1945 II Пётр (ахыргъы)
Президент
 - 1945-1980 Иосип Броз Тито (биринчи)
 - 2003-2006 Светозар Марович (ахыргъы)
Телефон код +38
Интернет домен .yu

1947-чи джылгъа дери унитар кърал (СХСК, Югославия короллукъ), 1947-чи джылдан башлаб федератив кърал болгъан (ФХРЮ, СФРЮ) Уллу Югославиягъа 6 республика киргенди: Сербия, Хорватия, Словения, Македония, Черногория эмда Босния эм Герцеговина, бусагъатда барысы да бойсунмагъан къралладыла. Гитче Югославиягъа — (СРЮ) — бусагъатда бойсунмагъан къралла болгъан Черногория бла Сербия киргендиле.

Къыбыла славянланы бирлешген кърал-политикалыкъ къуралыш идеясы XVII ёмюрде Славония бла Хорватияны джеринде туугъанды, эмда XIX ёмюрде хорват акъылманла-иллиристле джайгъандыла. Югославия Биринчи дуния къазауатдан сора Австрия-Маджар имерияны чачылыуу бла XX ёмюрню башында къуралгъанды. XX ёмюрню аягъында — XXI ёмюрню башында кърал талай къралгъа чачылгъады.

Серб эмда хорват лингвистлени иш бирликлерини эсебинде, биринчи кърал тил болуб сербхорват неда хорватсерб тил баямланады. Экинчи дуния къазауатдан сора бютеу союз республикаланы тиллери тенг кърал тилле болуб баямланадыла. Ала болса да серб тил бираз онглулукълу болгъанды. Халкъыны асламысы — къыбыла славянла: боснякла (бошнякла), серблиле, хорватлыла, словенлиле, македонлула, черногорлула (къаратаулула), славян болмагъан халкъла — албанлыла эмда маджарлыла. Аладан аз джамагъатла тюрклюле, русинле, словакла, румынлыла, болгарлыла, итальянлыла, чехле.

Тарих

тюзет
Дагъыда къара: Сербияны тарихи


Югославия Короллукъ (1918—1945)

тюзет
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Югославия Короллукъ.
 
Югославияны территориясыны бановиналагъа 1929—1939 джыллада бёлюнюую.

Австрия-Маджарны чачылгъанындан сора, аны территориясында къуралгъан Словенлилени, хорватлыланы эмда серблилени къраллары Сербия короллукъ бла бирлешиб 1918-чи джылны 1-чи декабрында Серблилени, хорватлыланы эмда словенлилени короллугъу атны алады[1]</ref>. Аны биринчи королу I Пётр Карагеоргиевич болады. Короллукъну халкъла арасы таныу Парижде Антантаны келечилерини джыйылыуунда болгъанды.[2]

Король Александр

тюзет
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: 6-чы январны диктатурасы.

1928-чи джылны 20-чы июнунда серб депутат Пуниша Рачич оппозиция болгъан Хорват элчи партияны беш членине Халкъ скупщинада[en] шкок атханды, аны эсебинде эки депутат алайда огъунакъ ёледиле, партияны лидери Степан Радич талай ыйыкъдан ёледи. [3] 1929-чу джылны 6-чы январындакороль I Александр конститутцияны къоратады, политикалыкъ партияланы джасакълайды эмда бютеу тындырыучу властны къолану джыяды, къралны атын да Югославиягъа тюрлендиреди.[4]. Сепаратист тенденцияны аллын тыяр умутлу болгъанды. Ол джангы конституцияны[en] теджейди эмда 1931-чи джылда кеси салгъан диктатураны къоратады.[5]

Королну Франциягъа келиуюню заманында Марселде македон революционер Владо Черноземский ёлтюреди.[6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19] Аны орнуна онбир джыллыкъ джашы II Пётр келеди, эмда акъыл-палыкъ болгъунчу аны экиде тургъан къарнашы II Павел башчылыкъ этген регент кенгеш къралда оноуну джюрютеди.[20]

1934—1941

тюзет

Принц Павел фашист къралланы басымларына бой бериб, Югославияны къазауатдан къутхарыр умут бла, 1941-чи джылны 25-чи мартында Венада Ючлю пактха къол салыб, Югославияны къошады. Алай а бу оноугъа халкъ къаршчы чыгъады. Баш чынлы аскер абычарла бу кесаматха къаршчы чыгъыб кърал тёнгеретиу этедиле. Генерал Душан Симович властны кючлеб, Венадан келген делегацияны тутады, принц Павелни къралдан къыстайды, регентликни тыйыб, 17-джыллыкъ Петргъа бютеу оноуну толусу бла береди. Гитлер Югославиягъа 1941-чи джылны 6-чы апрелинде чабады, аны бла бирге Муссолини джетишимсиз болгъан Грециягъа да чабады.[21][22]

Экинчи дуния къазауат

тюзет
 
"Осну" къралларыны Югославияны оккупациясы
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Югослав операция.
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Экинчи дуния къазауатны югослав фронту.

Экинчи дуния къазауатны джылларында Югославия Гитлерге къаршчы коалиция джанлы къазауат этгенди, нацист Германия Апрель уруш атны джюрютген оперкцияда оккупация этеди[23]. Кампания 1941-чи джылны 6-чы апрелинде къорууланмагъан Белградны бомбалау бла башланады. Югославияны авиациясы бла хауа къоруулауу биринчи кюн огъунакъ къаушатылады, Белградны уллу кесеги джер бла тенг этиледи, тюз адамланы ичинде къурман тюшгенле мингле бла саналадыла. Баш аскер бачшылыкъ бла фронтдагъы аскер бёлеклени арасында байлам юзюледи, аны эсебинде: миллионлукъ югослав аскер чачылышады, 250 мингден аслам аскерчи джесир тюшеди. Нацистлени къоранчлары 151 ёлген, 392 ждаралы эмда 15 тас болгъан адам болады.

Оккупациядан сора Югославияны территориясында кенг джайылгъан партизан къозгъалыу башланады, ёлчемлери бла Европада СССР-ни санамай эм уллу партизан къозгъалыу болгъанды. Оккупация этген властла Югославияны территориясында алагъа джанлы болгъан Бойсунмагъан кърал Хорватия (Хорватия, Босния эм Герцеговина) къурайдыла. Гитлерчиле бла къазауат этген, коммунист къозгъалыуну алчысы Иосип Броз Тито Кюнчыгъышны къраллары бла да, аллында СССР бла да иги ангылашады.

1943-чю джылны ноябрыны аягъында Югославияны азатлауну миллет комитети къуралады, ол Болджаллы революцион правительствону орнун тутханды.[24]

Серблилени оккупантлагъа къаршчы партизан урушлары асламысы бла таулада баргъанды, эмда аллында ол кюрешге башчылыкъ серб генерал Драголюб Михайлович этгенди, ол кесини тёгерегине югослав элитадан къалгъанланы джыялгъанды. Михайловичге тыйгъыч болгъан, аны тёгерегинде эмда аны джанлыла къралда белгили адамла болгъанлары себебли, Белградда эмда башха шахарлада кёб джууукълары эмда мюлклери болгъанды. Немецле уа къанлы шантаж политиканы бардыргъандыла, джюзле бла адамланы ёлтюргендиле. Быллай политиканы эсебинде, Михайлович алла позициягъа келгенди, аны командирлери немецле бла келишиб, ала серблилени джууукъларына тиймезге, была да немецлеге чабмазгъа деб оноулашханлары кёб болгъанды. Михайловични юсюнден Уинстон Черчилль былай айтханды: "Быллай бек къыйын болумда бузулмагъан Михайловични бедишлерге боллукъду, алай а тарих адилирекди, аны атын серб патриотланы тизмесинден кетерлик тюлдю".[25]

Черчиллни мемуарларына кёре, партизан Титону мамыр халкъгъа къаршчы къанлы репрессияла, эллени кюйдюрюу тыймагъандыла. Партизан къозгъалыуланы тюрлю-тюрлю агъымлары бир-бирлери бла тиклешедиле, Титону партизанлары четникле бла оккупантланы арасында келишиулени иш этиб бузгъанлай тургъандыла. Андан сора немецле четникледен болгъан аманатланы ёлтюрюб башлайдыла, чентикле уа аннга джууабха Титону партизанларыны юсюнден информацияны бергендиле.[25]

Югославияны Экинчи дуния къазауатда къоранчлары тюрлю-тюрлю тинтиучюлеге кёре бир-биринден иги кесекге айрылады - 1 миллиондан 1 миллион 800 минг адамгъа дери, алай а арт джыллада ышанырча тинтиуледе ол къоранчланы 1 миллиондан азыракъ болгъаны оюмгъа келинеди.[26] [27] [28] [29]

Болалмагъан «Уллу Югославия»

тюзет
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Балкан Федерация.

Къазауатдан сора Иосип Броз Тито Балкан Федерация аты бла Уллу Югославия къурар муратлы болгъанды, Сталин эмда Димитров бла бирге бу оноу сюзюлгенди. Тито Белградда аралыгъы болгъан Югославия эмда федерал республикала болуб Болгария бла Албанияны бирлешдирирге излегенди. Аллында югослав-албан эмда югослав-болгар экономика-таможня бирликле къурулгъандыла, алай а артдан не Уллу Югославия, не Албанияны къошулуу, не Болгария бла бирлик болуналмагъанды, Албанияны эмда Болгарияны башчылыкълары бла къарамлары келишмегени себебли, бу проект къагъытда къалгъанды, кечирек Сталин бла айрыллгъанындан сора уа ахыры бла тарихге кёюмлгенди бу идея.

Социалист Югославия (1945—1991)

тюзет
 
СФРЮ-ну административ-территориялыкъ бёлюнюую
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Социалист Федератив Республика Югославия.

Югославия алты социалист республикадан къуралгъан федерация болгъанды: Демократ Федератив Югославия (1945-ден), Федератив Халкъ Республика Югославия (ФХРЮ) (1946-дан), Социалист Федератив Республика Югославия (СФРЮ) (1963-ден).

Социалист Югославияны миллет къуралыш моделини тамалында федерализм сайланнганды. СФРЮ-ну 1974-чю джылдагъы конституциясына кёре федерацияны сёбъектлери алты социалист республика бла эки автоном социалист край болгъандыла. Югославияда джашагъан бютеу халкъла тенг саналгъандыла. Титону миллет-кърал реформалары бир къауум джетишимлеге келтиргенди: къазауатны заманында этник тазалаула унутула башлагъандыла, къралда халкъла арасы тиклик да ауурлугъун азайтханды. Башчылыкъ джангы халкъланы башында миллет биригиу — югослав халкъны къуралгъанын баямлагъанды. Кеслерин югословенлеге санагъанланы (асламысы къатыш юйдегиледе тууугъанла болгъандыла) саны тергеуден тергеуге кёбейгенлей тругъанды, Югославияны чачылыууна аланы халкъны санында юлюшю 5 % озгъанды.

Югославияны коммунист партиясыны лидери Иосип Броз Тито бла Сталинны арасында келишмегенлик СССР бла Югославияны арасында байламланы юзюлюуюне чурум болгъанды. Югославиягъа эмда аны башчылыгъына къаршчы кючлю идеология компания башлатылгъанды. Сталин ёлгенден сора бу келишмегенлик алгъынча кючлю болмаса да, Югославия Варшава кесаматны организациясына кирмегенди, эмда НАТО бла аннга къаршчы колониялыкъ зулмудан азатланнган къралладан къуралгъан Къошулмауну къозгъалыуун къурагъанды. Тито башчылыгъ этген джыллада Югославия Кюнбатыш бла бир къауум коммунист режимлени арасында келечилик ролгъа ие болгъанды (сёз ючюн, маоист Къытай).

Иосип Броз Титону режими кюнбатшы эмда кюнчыгъыш къралланы блокларыны арасында табсызлыкъла бла кеси хайырына ойнагъанды, эмда къазауатдан сора онджыллыкълада Югославия иги терк айныб башлагъанды.

Югославияда децентрализация процессле

тюзет

Урушдан сорагъы Югославияны экономикалыкъ эмда политикалыкъ системасы совет юлгю бла ишлениб башлагъанды, алай а 1949-чу джылда Сталин бла келишмезликледен сора болгъан айрылыу, къралны талманы бир тюрлю боллугъуна джол ачханды. Югославияны джашаууну эмда айныууну он джылла бла аллына нюзюр салгъан — «Ишчи коллективле джанындан кърал мюлк предприятиелени эмда баш мюлк биригиулени оноуун этиуню юсюнден баш закон» алынады[30]. Бу закон ишчи коллективлеге предприятиеде оноуну джюрютюуде башчылыкъ этген ишчи кенгешни сайларгъа эркинлик бергенди, алай а башха джаны бла къаралса, бу закон Югославияны децентрализациясына джол ачханды.

Бу джолда эндиги атлам «Федератив Халкъ Республика Югославияны джамагъат эмда политикалыкъ къурулушуну эмда властны союз органларыны юсюден закон» болады[31], ол кеси оноуну принциплерин бегитеди эмда аны политика сферагъа да бир къауум затларын джаяды. Белгиленнге курс Югославияны коммунист партиясыны 1952-чи джылда баргъан 6-чы съездини бегимлери да бегитгенди.

Халкъны ангысында децентрализация курс белгили политикачы Милован Джиласны «Борба» газетде 1953/54 номеринде къралны демократлашыууну андан ары бардырыуун излеб статья да кючлендиргенди. Бу статьяла джамагъатны эсин къозгъагъандыла, кърал башчылыкъда аккыллылыкъ болса да, бу курс андан ары бардырылгъанды.

1963-чю джылда джангы конституция алыннганы бла къралгъа джангы ат аталады — Социалист Федератив Республика Югославия (СФРЮ). Республикала бла крайланы хакълары кенгередиле, экономика джанындан да аслам эркинлик аладыла.

Алай болса да, Югославияда социал эмда миллет келишмегенликле ёсе баргъандыла. 1968-чи джылны майында Белградда студент демонстрацияла[sr] «Къызыл буржуазия къорасын!» лозунг бла баргъандыла. 1968-чи джылны ноябрында косовочу албанлыла Косовода биринчи миллетчи аякъланыулары болгъанды. 1971-чи джылда Хорватияда, республиканы федерацияда хакъларын кенгертиу эмда демократ эмда экономика реформаланы бардырыу нюзюр бла къозгалыу къуралады (Хорват джаз). Алай а хорватланы демонстрациялары чачыу-къучуу этиллгенди, аны ызындан Хорватия бла Сербияны башчылыгъында тазалаула башланнгандыла.

1971-1972-чи джыллада Словения, Хорватия эмда Сербияда республикан коммунист партияланы башчылыгъында реформачы къозгъалыула кюч ала башлайдыла, Тито аланы кесине къоркъуу болгъанын ангылаб, 1971 джылда Хорватияда "миллетчилени", 1972-чи джылда эсе уа Сербияда "либералланы" къаушатады. Талай замандан ол къадар Словениядагъы "технократлагъа" да келеди, Македония бла Босния эм Герцоговинаны коммунистле союзларында реформатарла да къоратыладыла.

1974-чи джылда алыннган конституция союз республикаланы хакъларын кенгертеди, Сербияны автоном крайлары — Воеводина бла Косовону эркинликлери да республикаланыкъына джууукълашады.

Титону 1980-чи джылда ёлюмюнден сора, экономика табсызлыкъларыны шартларында, 1981-чи джылда Косовода конфликт башланады.

Югославияны чачылыуу

тюзет
 
Югославияны чачылыуу
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Югославияны чачылыуу.

Югослав федерацияны чачылыууну факторларыны эм башларында Титону ёлюмю, эмда аны ызындан келгенлени экономика эмда миллет политикада джетишимсизликлери, дуния социалист системаны чачылыуу, Европада миллетчиликни баш кёлтюрюую болгъанды. 1990-чы джылда СФРЮ-ну бютеу республикаларында эркин сайлаула ётедиле. Барысында да миллетчи кючле хорлайдыла.

Миллетле арасы татыусузлукъну ёсюую себебли, Титону осияты бла къралда президент къуллукъ къоратылады, къралны башына Президиум келеди, аны къурамындагъыла (союз республикаланы эмда автоном крайланы башчылары) джыл сайын бир-бирлерин алмашдырыб президиумгъа башчылыкъ этгендиле. 1980-чи джылланы арасындагъы къысха экономикалыкъ джашнаудан, терк тыйылмагъан инфляция аны ызындан да экономиканы оюулуу келеди. Бу болум экономика джанындан айныгъан Сербия, Хорватия эмда Словения бла башха республикаланы арасын бузады.

1991-чи джылдагъы политикалыкъ кризисни баргъанында алты республикадан тёртюсю айрылады: Словения, Хорватия, Босния и Герцеговина, Македония.

Къурам

тюзет

Уллу Югославия

тюзет

Серблилени, Хорватлыланы эмда Словенлилени Короллугъу (СХСК), Югославия Короллукъ(ЮК)

тюзет

Федератив Халкъ Республика Югославия (ФХРЮ), Социалист Федератив Республика Югославия (СФРЮ)

тюзет

Социалист Югославия социалист республикаладан къуралгъанды (1963-чю джылгъа дери — халкъ республикаладан); аны тышында Сербияны къурамында эки социалист автоном край (1963-чю джылгъа дери — автоном область) болгъанды.

Официал аты Ара шахары Байрагъы Герби Джери, км² Халкъы, минг адам
(30 июнь 1976 джылгъа)[32]
Социалист Республика Босния эм Герцеговина Сараево
 
 
 51 129 4021
Социалист Республика Македония Скопье
 
 
 25 713 1797
Социалист Республика Сербия Белград
 
 
 88 361 8843
Социалист автоном край Косово Приштина 10 887 1429
Социалист автоном край Воеводина Нови-Сад 21 506 1989
Социалист Республика Словения Любляна
 
 
 20 251 1782
Социалист Республика Хорватия Загреб
 
 
 56 538 4514
Социалист Республика Черногория Подгорица
 
 
 13 812 563

Гитче Югославия

тюзет

«Ючюнчю Югославия» — Союз Республика Югославия (СРЮ)

тюзет

Белгиле

тюзет
  1. ↑ ref>Fenwick, Charles G.. Jugoslavic National Unity, American Political Science Review (1918-11), pp. 718–721. Тинтилгенди 12 декабрь 2023.
  2. ↑ The Royal House. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (16 травня 2009).
  3. ↑ Ramet, 2006, p. 73
  4. ↑ Хронологія 1929 року (ингил.) (жовтень 2002).
  5. ↑ Хронологія 1931 року (ингил.) (жовтень 2002).
  6. ↑ Исторически преглед, Българско историческо дружество. 1987. pp. 49, https://books.google.com/books?id=yuJBAAAAYAAJ&q=величко+керин++каменица&dq=величко+керин++каменица&hl=en&ei=WOqGTq2KHoWWOujf-dQB&sa=X&oi=book_result&ct=result&sqi=2. 
  7. ↑ Велинград — online, публикувано на 12 октомври 2010 г. В памет на Владо Черноземски.. Тинтилгенди: 1 сентябрь 2022.
  8. ↑ Стаменов, Митре (1993). "Владо Черноземски. Живот, отдаден на Македония" (in bg). Атентатът в Марсилия: Владо Черноземски--живот, отдаден на Македония. София: ВМРО-СМД, http://www.promacedonia.org/ms/ms_index.html. 
  9. ↑ Yugoslavia (1934). Request by the Yugoslav Government Under Article 11, Paragraph 2, of the Covenant: Communication from the Yugoslav Government, League of Nations. pp. 8, https://books.google.com/books?id=zsTmAAAAMAAJ&q=cernozemski+bulgarian&dq=cernozemski+bulgarian&hl=en&ei=nuaGTsGrM8uYOp3ZidUB&sa=X&oi=book_result&ct=result&sqi=2. 
  10. ↑ Banac, Ivo (1984). The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics, Cornell University Press. pp. 326. ISBN 978-0-8014-9493-2, https://books.google.com/books?id=KfqbujXqQBkC&pg=PA326&dq=cernozemski+bulgarian&hl=en&ei=R-WGToT2GcTsOdDWpdUB&sa=X&oi=book_result&ct=result. 
  11. ↑ Groueff, Stéphane (1987). Crown of Thorns, Madison Books. pp. 224. ISBN 978-0-8191-5778-2, https://books.google.com/books?id=6B9pAAAAMAAJ&q=tchernozemski+bulgarian&dq=tchernozemski+bulgarian&hl=en&ei=q-iGTsioM8WYOsCR_NQB&sa=X&oi=book_result&ct=result&sqi=2. 
  12. ↑ Kosta, Todorov (2007-03). Balkan Firebrand - The Autobiography of a Rebel Soldier and Statesman, Read Books. pp. 267. ISBN 978-1-4067-5375-2, https://books.google.com/books?id=N5-ixYvhfs8C&pg=PA261&dq=1934+imro+bulgarian+Vlado&lr=&hl=bg&cd=19. 
  13. ↑ Maza, Sarah (2011-05-31). Violette Noziere: A Story of Murder in 1930s Paris, University of California Press. pp. 230. ISBN 978-0-520-94873-0, https://books.google.com/books?id=ViAANnwIYgUC&pg=PA230&dq=chernozemski+bulgarian&hl=en&ei=deCGTvKiBcedOvXyrNUB&sa=X&oi=book_result&ct=result. 
  14. ↑ Kurapovna, Marcia (2009-11-13). Shadows on the Mountain: The Allies, the Resistance, and the Rivalries that Doomed WWII Yugoslavia, Wiley. pp. 157. ISBN 978-0-470-61566-9, https://books.google.com/books?id=wfy7-5K74gMC&pg=PA107&dq=1934+imro+bulgarian+Vlado&lr=&hl=bg&cd=28. 
  15. ↑ Udovički, Jasminka; Ridgeway, James (1995). Yugoslavia's Ethnic Nightmare: The Inside Story of Europe's Unfolding Ordeal, Lawrence Hill Books. pp. 34. ISBN 978-1-55652-215-4, https://books.google.com/books?id=Qga5AAAAIAAJ&q=chernozemski+bulgarian&dq=chernozemski+bulgarian&hl=en&ei=2eGGTpr0BcXsOcbI_NQB&sa=X&oi=book_result&ct=result. 
  16. ↑ Kostov, Chris (2010). Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in Toronto, 1900-1996, Peter Lang. pp. 139. ISBN 978-3-0343-0196-1, https://books.google.com/books?id=P-1m1FLtrvsC&pg=PA139&dq=chernozemski+bulgarian&hl=en&ei=eNyGTuuCOsftOdm9hNUB&sa=X&oi=book_result&ct=result&sqi=2. 
  17. ↑ Ridgeway, James (2000-10-31). Burn This House: The Making and Unmaking of Yugoslavia, Duke University Press. pp. 35. ISBN 978-0-8223-2590-1, https://books.google.com/books?id=GuGe9fy4raoC&pg=PA35&dq=1934+cernozemski+bulgarian&hl=bg. 
  18. ↑ «Povijest Nezavisne Države Hrvatske», Drugo dopunjeno izdanje, (Naklada P.I.P. Pavičić, Zagreb, 2002.), ISBN 953-6308-39-8.
  19. ↑ Povijest Jugoslavije : 1918—1991 : hrvatski pogled, 1998. Naklada Paviĉiĉ, Hrvoje Matković
  20. ↑ Краљевски намесници и чланови Народног претставништва положили су јуче заклетву на верност Њ. В. Кралу Петру II (серб-хорв.), Време (12 жовтня 1934).
  21. ↑ Palmer, A.W. (3 березня 1960). "Revolt in Belgrade, March 27th, 1941". History Today. Vol. 10, no. 3. pp. 192—200. {{cite magazine}}: Проверьте значение даты: |date= (справка)К:Википедия:Ошибки CS1 (даты)
  22. ↑ 6 April: Germany Invades Yugoslavia and Greece.
  23. ↑ Апрельская война.
  24. ↑ Рахимзода Из истории движения сопротивления фашизму в странах восточной Европы и ее историческое значение // Вестник педагогического университета. — 2017. — С. 176-180.
  25. ↑ 25,0 25,1 Черчилль. Вторая мировая война. Том 5: Кольцо смыкается. — 1998. — Б. 284-285.
  26. ↑ Geiger V. Ljudski gubici Hrvatske u Drugom svjetskom ratu koje su prouzročili “okupatori i njihovi pomagači” Brojidbeni pokazatelji (procjene, izračuni, popisi) // Hrvatski institut za povijest. — 2011. — С. 713-716.
  27. ↑ Myers Paul, Campbell Arthur. The population of Yugoslavia. — U.S. Bureau of the Gensus. International Population Statistics Reports, 1954. — Б. 23.
  28. ↑ Tomasevich J. War and revolution in Yugoslavia, 1941-1945. Occupation and collaboration. — Stanford University Press, 2001. — Б. 723.
  29. ↑ Glisic V. Žrtve licitiranja. Sahrana jednog mita, Bogoljub Kočović.
  30. ↑ Основной закон об управлении государственными хозяйственными предприятиями и высшими хозяйственными объединениями со стороны трудовых коллективов // Конституция и основные законодательные акты Федеративной Народной Республики Югославии. — С. 362—374.
  31. ↑ Там же, С. 45-84.
  32. ↑ Уллу совет энциклопедиядан статья — [ Югославия]

Литература

тюзет
  • Югославия в XX веке: очерки политической истории / К. В. Никифоров (отв. ред.), А. И. Филимонова, А. Л. Шемякин и др. — М.: Индрик, 2011.(орус.)
  • Allcock, John B.: Explaining Yugoslavia. New York: Columbia University Press, 2000
  • Anne Marie du Preez Bezdrob: Sarajevo Roses: War Memoirs of a Peacekeeper. Oshun, 2002. ISBN 1-77007-031-1
  • Chan, Adrian: Free to Choose: A Teacher’s Resource and Activity Guide to Revolution and Reform in Eastern Europe. Stanford, CA: SPICE, 1991. ED 351 248
  • Cigar, Norman, : Genocide in Bosnia: The Policy of Ethnic-Cleansing. College Station: Texas A&M University Press, 1995
  • Cohen, Lenard J.: Broken Bonds: The Disintegration of Yugoslavia. Boulder, CO: Westview Press, 1993
  • Conversi, Daniele: German -Bashing and the Breakup of Yugoslavia, The Donald W. Treadgold Papers in Russian, East European and Central Asian Studies, no. 16, March 1998 (University of Washington: HMJ School of International Studies) https://web.archive.org/web/20060627040113/http://easyweb.easynet.co.uk/conversi/german.html
  • Djilas, Milovan: Land without Justice, [with] introd. and notes by William Jovanovich. New York: Harcourt, Brace and Co., 1958.
  • Dragnich, Alex N.: Serbs and Croats. The Struggle in Yugoslavia. New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1992
  • Fisher, Sharon: Political Change in Post-Communist Slovakia and Croatia: From Nationalist to Europeanist. New York: Palgrave Macmillan, 2006 ISBN 1-4039-7286-9
  • Glenny, Mischa: The Balkans: Nationalism, War and the Great Powers, 1804—1999 (London: Penguin Books Ltd, 2000)
  • Glenny, Mischa: The fall of Yugoslavia: The Third Balkan War, ISBN 0-14-026101-X
  • Gutman, Roy.: A Witness to Genocide. The 1993 Pulitzer Prize-winning Dispatches on the «Ethnic Cleansing» of Bosnia. New York: Macmillan, 1993
  • Hall, Brian: The Impossible Country: A Journey Through the Last Days of Yugoslavia. Penguin Books. New York, 1994
  • Harris, Judy J.: Yugoslavia Today. Southern Social Studies Journal 16 (Fall 1990): 78—101. EJ 430 520
  • Hayden, Robert M.: Blueprints for a House Divided: The Constitutional Logic of the Yugoslav Conflicts. Ann Arbor: University of Michigan Press, 2000
  • Hoare, Marko A., A History of Bosnia: From the Middle Ages to the Present Day. London: Saqi, 2007
  • Hornyak, Arpad. Hungarian-Yugoslav Diplomatic Relations, 1918—1927 (East European Monographs, distributed by Columbia University Press; 2013) 426 pages
  • Jelavich, Barbara: History of the Balkans: Eighteenth and Nineteenth Centuries, Volume 1. New York: American Council of Learned Societies, 1983 ED 236 093
  • Jelavich, Barbara: History of the Balkans: Twentieth Century, Volume 2. New York: American Council of Learned Societies, 1983. ED 236 094
  • Kohlmann, Evan F.: Al-Qaida’s Jihad in Europe: The Afghan-Bosnian Network Berg, New York 2004, ISBN 1-85973-802-8; ISBN 1-85973-807-9
  • Lampe, John R: Yugoslavia As History: Twice There Was a Country Great Britain, Cambridge, 1996, ISBN 0-521-46705-5
  • Malesevic, Sinisa: Ideology, Legitimacy and the New State: Yugoslavia, Serbia and Croatia. London: Routledge, 2002.
  • Owen, David. Balkan Odyssey Harcourt (Harvest Book), 1997
  • Pavlowitch, Steven. Hitler’s New Disorder: The Second World War in Yugoslavia (2008) excerpt and text search
  • Ramet, Sabrina P. The Three Yugoslavias: State-Building and Legitimation, 1918–2005(ингил.). — Bloomington: Indiana University Press, 2006. — ISBN 978-0-253-34656-8.
  • Roberts, Walter R.: Tito, Mihailovic, and the Allies: 1941—1945. Duke University Press, 1987; ISBN 0-8223-0773-1
  • Sacco, Joe: Safe Area Gorazde: The War in Eastern Bosnia 1992—1995. Fantagraphics Books, January 2002
  • Silber, Laura and Allan Little:Yugoslavia: Death of a Nation. New York: Penguin Books, 1997
  • West, Rebecca: Black Lamb and Gray Falcon: A Journey Through Yugoslavia. Viking, 1941
  • White, T.: Another fool in the Balkans — in the footsteps of Rebbecca West. Cadogan Guides, London, 2006
  • Time homepage: New Power
  • The First Yugoslavia: Search for a Viable Political System, by Alex N. Dragnich

Джибериуле

тюзет
Чыкъгъаны — «https://krc.wikipedia.org/w/index.php?title=Югославия&oldid=111437»