Санкт-Петербург

Бу атны (неда терминни) башха магъаналары да барды, къарагъыз: Санкт-Петербург (магъаналары).

Са́нкт-Петербу́рг^[4] — Россия Федерацияны федерал магъаналы шахарыды, Шимал-Кюнбатыш федерал округну административ аралыгъыды, Россияны эмда^[5] Ленинград областны баш власть органларыны орналгъан джериди^[6]. XVIII—XX ёмюрледе Россия империяны ара шахары болгъанды.

Санкт-Петербург

Башында сол джанындагъындан башлаб: Исаакиев клиса, Заячий айрымканда Петропавлов къала, Александрны колоннасы бла Къалалыкъ майдан, Къышхы къала, Петергоф, Невский проспект

Герби

Байрагъы

Орналгъаны

Координатлары:

59°57′00″ N 30°19′00″ E / 59.95° N 30.316667° E ^(G) ^(O) ^(Я)

Тенгизден мийиклиги:

3 метр т. м.

Сагъат бёлгеси:

UTC+3, джай — UTC+4

Къралы:

Россия

Административ бёлюннгени:

18 район

Къуралгъанды:

1703 джылда

Алгъыннгы атлары:

1914 дж. дери — Санкт-Петербург

1924 дж. дери — Петроград
1991 дж. дери — Ленинград

Картада кёрюнюмю:

Статистика билгиле

Майданы:

1439^[1] км²

Халкъыны саны:

▲ 4 600 310^[2] (2010)

Басыннганы:

3267,5 адам/км²

Агломерациясы:

5,4 млн (2002)^[3]

Миллет къурамы:

оруслула (84,73 %),
украинлиле (1,87 %),
белоруслула (1,17 %),
чууутлула (0,78 %),
татарлыла (0,76 %),
эрменлиле (0,41 %)

Административ билгиле

Статусу:

Федерал магъаналы шахар, Россия Федерацияны субъекти

Башчысы:

Валентина Матвиенко

Официал сайты:

gov.spb.ru

Телефон коду:

+7 812

Почта индекси:

190000-199406

Автомобиль коду:

78, 98, 178

Тарих атлары:

Санкт-Питер-Бурх/Санкт-Петербург, 16 (27) май 1703 — 17 (30) август 1914
Петроград, 18 (31) август 1914 — 25 январь 1924
Ленинград, 26 январь 1924 — 5 сентябрь 1991
Санкт-Петербург, 1991 джылны 6 сентябрындан бери.

Официал болмагъан атлары: «Невада шахар», «Шимал Пальмира», «Питер», «Шимал ара шахар», «Шимал Венеция», «Акъ кечелени шахары», «Культураны ара шахары», «Петербург», «СПб», «Юч революцияны бешиги».

Санкт-Петербургда джашагъан халкъны саны — 4 600 310 адамды^[2]. Бир миллиондан кёб халкъы болгъан шахарладан эм шимал шахарды. Бютеулей Европада орналгъан шахарладан Санкт-Петербург халкъы бла ючюнчюдю, эмда ара шахар болмагъан шахарладан халкъы бла биринчиди^[7]. Санкт-Петербург шахар агломерацияны аралыгъыды.

Шимал Европада, Россия Федерацияны шимал-кюнбатышында, Балтика тенгизни Фин богъазыны джагъасында, Нева сууну аягъында орналыбды.

Санкт-Петербург Россияны магъаналы экономика, илму эмда культура аралыгъыды.

Санкт-Петербургну тарих аралыгъы эмда аны бла байламлы эсгертме комплексле ЮНЕСКО-ну Бютеудуния осуйлугъуну списогуна киредиле^[8]; Россияда эм магъаналы туризм аралыкъладан бириди.

2008 джылдан Санкт-Петербургда Россия Федерацияны Конституцион сюдю орналыбды, 1992 джылдан а — БКъБ-ни Парламентле арасы ассамблеясы.

Туризм

Санкт-Петербургышто олан экономикыжын кугу отрасльже лийын шога. Лачак Вес элысе эл-влак да Россий Федерацийын моло регионжо гыч толшо турист бизнес, тыгак тидын годым обслуживатлыше сферыште экономике активнылык, Санкт-Петербургысо экономикыште улшо моло рольым модеш. XXI рӱдын лишыл ола-влак XXI курымышто йӱдвел муниципал образований дене ола кӧргысӧ муниципал образований-влак шотлалтыт: Пушкин, Павловск, Петергоф, Стрелин, Кронштадт, Гоност, Ломосла да шуко шӧртньӧ дене тӱжваке луктыт.^[9]

Экономика тӱҥ рольым модын турист-влакым бизнес дене кылдалтше россий да йот эл гыч толшо уна-влак налыныт, а тыгак обслуживаний сферыште чулымлыкым тиде экономике дене кылдалтше. Ола чот ойыртемалтше историко-культурный наследийым турист кочкышым ыштымеке, туризм отрасльыште базовый ола экономикыш савырнышаш. Санкт-Петербург 10 ий лектышым налме вер 2012 (2010 ийыште — 7-ше вер) ден ола коклаште эн оҥай турист европым ужын коштын.^[10]

2018 ийыште санкт-Петербург 8,5 миллион наре турист толеш (2017 ий — 7,5 миллион), россий гыч нунын турист — 5,5 миллион еҥ, йот — 4,9 миллион еҥ. 2016 ийыште лийшаш миллион турист-влакым 6,9 (элласе гражданин-влакын чотышт, пропуск олашке толын пункт гоч кас-йӱдвел федерал йырвел 2016 ийыште, тӱж. еҥ 2847,2 возен, тӱҥ гыч турист-влак финляндий, германий, сша, франций да Швеций). 260 тӱжем утла пашам ыштен кугу унагудылан да изи олаште 27 номер (унагудышто, тиде шотышто «Унагудо Европышто Гранде», «Астория», «Коринтия Санкт-Петербургышто», «Прибалтийский», «Пулковысо», «Санкт-Петербург», «Москва», «Россия», «Октябрь», «Азимут Унагудо Санкт-Петербургышто» да молат), петербургыши. Визовый режим дене вашталтышым пуртымо касвел теҥыз отрошто кучылтеш да турист-влаклан у пӧрт пассажир васильевско визит кӱчык жапан, европын ик ола гыч круизный туризм рӱдер лиеш. 457 толшо турист рӱдыжӧ 2016 ийыште йӱдвел тӱжем круизный (судозаход 209).

2016 ий декабрьыште Санкт-петербургышто номинацийыште наградым налыныт world ' s destination world leading city awards бизнесмен 2016 туриндустрия cultural travel, лум налме вер налын эффективный «тӱнямбал турист рӱдыжӧ».