Черек (суу)

Бу атны (неда терминни) башха магъаналары да барды, къарагъыз: Черек.

Черек (къаб.-черк. Шэрэдж; орус. Че́рек^[1]^[2]) — Къабарты-Малкъарда сууду, Басхан сууну онг джетегиди. Бютеулей узунлугъу 131 км-ди. Черек, Бабугент элни къатында Холам Черек (54 км) бла Малкъар Черекни (54 км) къошулгъанларындан къуралады, эки сууну да суу джыйгъан майданлары бирчаракъды: Холам Черек — 627 км², Малкъар Черек — 688 км².

Черек суу
орус. Че́рек
Черекни тары
Характеристикасы
Узунлугъу	76 км
Бассейнини майданы	3070 км²
Сууну джоюлгъаны	39,5 м³/с
Баргъан суу
Башы	Малкъар Черек бла Холам Черек бир-бирине къошулгъан джер
· Мийиклиги	714 м
· Координатлары	43.281861, 43.56077843°16′54.7″ N 43°33′38.8″ E / 43.281861° N 43.560778° E ^(G) ^(O) ^(Я)
Аягъы	Басхан суугъа къошулгъан джер
· Координатлары	Координатла: 43°42′01.9″ N 44°02′57.6″ E / 43.700528° N 44.049333° E ^(G) ^(O) ^(Я)43.700528, 44.04933343°42′01.9″ N 44°02′57.6″ E / 43.700528° N 44.049333° E ^(G) ^(O) ^(Я)
Орналгъаны

Кърал	Россия
Регион	Къабарты-Малкъар
Черек (суу) (Къабарты-Малкъар) башы аягъы
Черек суу Викигёзенде

Бызынгы (Холам) Черек, Уллу чырандан саркъыб башланады эмда узакъ бармагъанлай Кюнлюм-Мижирги чырандан келген сууну алады. Андан ары Бызынгы Черекге Къоргъашынлы тау аркъа бла Ухбани аркъадан чыран суула къошуладыл эмда Бызынгы Черекни къуюлуб келген кёмюкленнген кючлю суу барыуун къурайдыла.

Малкъар Черекни башы да Баш Кавказ эмда Къабыргъа аркъаладады. Дых-Кётю-Бугъой-Суу чырандан Дых суу саркъыб башлайды, ол Къара суугъа къошулуб Малкъар Черекни къурайды. Андан ары Огъары Малкъар элни къатында Малкъар Черек онг джанындан Рцывашки, сол джанындан Чайнашки чыран сууланы алады. Къаялы аркъаны кесиб тешиб суу, ауузун терен этеди эмда мийиклиги 2200 метрге дери джетген ёре тик къабыргъала къурайды. Огъары Малкъар элден Чирик кёллеге дери баргъан джол онг къабыргъаны узунуна салыннганды. Сууну ауузу бек терендеди (1000 метрге дери), ол теренликден сууну тауушу да эшитилмейди, кеси да къарангы ёзенни тюбюнде ингичке ызчыкъча кёрюнеди.

Къая джесирликден чыгъыб тюзде Черек, суу басыучу кенг джерледе джайылады эмда айырылгъан суулагъа бёлюнеди: Урвань, Акъ суу, Эски Кахун^[3].

Сууну кёбюсюне къар бла чыранла толтурадыла. Суу къобуу джайда болады. Суу бла иерге болады^[4]. Черекде орналгъан джерлешимле: Къашхатау, Зарагиж, Аушигер, Псыгансу, Эски Черек, Тёбен Черек, Псынабо, Майский.