Латин алфавит: Версияланы арасында башхалыкъ
Контент кетерилди Контент къошулгъанды
Къарачайлы (сюзюу | къошакъ) Тюзетиуню ачыкълауу джокъду |
Тюзетиуню ачыкълауу джокъду |
||
Тизгин 24:
|ачыкълау =
}}
[[Герман тилле|
▲[[Герман тилле|герман]], [[роман тилле|роман]] эмда башха кёб тилни джазма системасы болгъан бусагъатдагъы '''латин [[алфавит]]''' 26 [[хариф]]ден къуралады. Тюрлю-тюрлю тилледе харифлени башха атларыбарды. Таблицада Россияда джюрюген атла бериледи, ала [[француз тил]]де адетдеча бериледиле.
▲{| class="standard"
|-----
! Латин хариф || Харифни аты
Тизгин 60 ⟶ 59:
|}
Латин алфавитни тамалында [[джазма]]ны [[балтий тилле|балтий]], [[герман тилле|герман]], [[роман тилле|роман]] эмда [[кельт тилле|кельт]] къауумланы тиллери хайырландырадыла, аны тышында башха къауумланы
== Тарихи ==
A B C D E F Z H I K L M N O P Q R S T V X
Z хариф алфавитден б. э. д.
A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X Y Z
[[File:Claudian letters.svg|thumb|100px|right|Клавдийни харифлери]]Император [[Клавдий]] джетишимсиз латин алфавитге [oe] тауушну къошаргъа кюрешеди (''Phoebus'' сёздеча), [ps/bs] (грек тилдеча), эмда [v] —
[[Джангы заман]]да
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Тизгин 79:
Алай а латин тилни алфавитини юсюнден сёлешинсе W хариф къошулмай къалады, аны бла латин алфавит 25 харифге тюшеди.
Орта ёмюрледе скандинав эмда ингилиз алфавитледе тамгъа хариф ''þ'' хайырланнганды (аты: thorn), ол
Бусагъатдагъы латин алфавитледеги башха къошакъ белгиле тамалдагъы 26 харифге диакрит белги къошулуб неда [[Лигатура (харифлени джалгъау)|лигатура]] шекилде къуралады (немец хариф ß,
== Харифлени модификациялары ==
Латин харифлени хайырланнган тиллеге классика алфавитни харифлери джетишмейдиле, ол себебден ала тюрлю-тюрлю [[диакритика]] белгилени, лигатураланы эмда башха тюрлю модификацияланы хайырланадыла. Юлгюге:
Ā Ă Â Ä Å Ą Æ Ç Ð Ē Ę Ğ Ģ Î Ķ Ł Ñ Ö Ő Ó Ø Œ ß Ş Ţ Ū Ŭ Ž Ź Ż
[[
Къарачай-малкъар тил]] да тарихини бир заманында (
▲Къарачай-малкъар тил да тарихини бир заманында (Къарачайда 1924-1939, Малкъарда 1924-1938) латин алфавитни хайырланнганды
{| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF"
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | A a
Тизгин 127 ⟶ 130:
|}
== Латин алфавит — халкъла арасы алфавит ==▼
[[File:Latin alphabet world distribution.svg|thumb|right|350px|Схемада латин алфавитни дунияда джайылгъаны кёргюзюлгенди. Къараууз джашил бла латин алфавит джангыз джазма система болгъан къралла; джарыкъ джашил
Бусагъатда латин алфавитни
Латин болмагъан джазмалы тилледе латиница бла джазылгъан система болуучанды. Бир-бир къраллада латиница бла болуш джазма стандартланнганды эмда школлада
▲== Латин алфавит халкъла арасы алфавит ==
▲Бусагъатда латин алфавитни Дунияны адамларыны асламысы таныйды, бу алфавитни школллада тышкърал тиллени дерслеринде болмаса, математиканы дерслеринде юрениледи (латин алфавит ана алфавити болгъан тиллени айтмай къояйыкъ), ол себебден бу алфафит [[de facto|де-факто]] «халкъа арасы байламланы» алфавити дерге боллукъду. Латин алфавитде джасалгъан тиллени асламысы къуралгъанды- [[эсперанто]], [[интерлингва]], [[идо]] эмда башхала.
Бир-бирде латиница бла джазыу, техника табсызлыкъла себебли керек болады: халкъла арасы [[телеграмма]]ла къачанда латиница бла джазылгъандыла; электрон почтада эмда веб-форумлада латин алфавитде джазылгъаннга кёб тюберге боллукъду.▼
▲Латин болмагъан джазмалы тилледе латиница бла джазылгъан система болуучанды. Бир-бир къраллада латиница бла болуш джазма стандартланнганды эмда школлада окъуутулады(сёз ючюн, Къытайда, Японияда).
== Джибериуле ==▼
▲Бир-бирде латиница бла джазыу техника табсызлыкъла себебли керек болады: халкъла арасы [[телеграмма]]ла къачанда латиница бла джазылгъандыла; электрон почтада эмда веб-форумлада латин алфавитде джазылгъаннга кёб тюберге боллукъду.
▲== Джибериуле ==
* [http://latinum.ru/ Латин тилни юсюнден]
* [http://tapemark.narod.ru/les/253b.html Лингвистикалыкъ энциклопедия сёзлюк (1990) / Латин джазма] (орусча)
{{Джазмала}}
| |||