Халкъла арасы ачха фонд: Версияланы арасында башхалыкъ
Контент кетерилди Контент къошулгъанды
Къарачайлы (сюзюу | къошакъ) Тюзетиуню ачыкълауу джокъду |
Тюзетиуню ачыкълауу джокъду |
||
Тизгин 20:
|-
|'''Къуралыуу'''
|[[27-чи декабрь|27-чи декабрь]], [[1945|1945]]
|-
| '''Официал сайты'''
Тизгин 37:
== ХААФ-ны официал нюзюрлери ==
[[File:IMF HQ.jpg|thumb|[[Вашингтон (Колумбия округ )|Вашингтонда]] ХААФ-ны баш мекямы]]
# «валюта-финанс сферада халкъла арасы иш бирликге дагъан болуу»;
# чыгъарыу къайнакъланы айныуу, къошулгъан къралланы хайырларын ёсдюрюр ючюн «халкъла арасы сатыу-алыуну кенгериуюне эмда баланслы ёсюуюн джакълау» ;
Тизгин 42 ⟶ 43:
# къошулгъан къралланы арасында хыйсаблашыулада кёбджанлы системаны къурауда , эмда валюта тыйгъычланы къоратыуда болушлукъ этиу;
# къошулгъан къраллагъа, « тёлеу балансларында тенгликни тюрлениуюн тюзетир ючюн».
== ХААФ-ны баш функциялары ==
* ачха политикада халкъла арасы иш бирликге болушуу
* дуния сатыу-алыуну кенгертиу
Тизгин 50 ⟶ 53:
* халкъла арасы финанс статистканы стандартларын къурау
* халкъла арасы финанс статисткиканы джыйыу эмда басмалау
== Оноу этиучю органларыны структурасы ==
[[File:Board of Governors International Monetary Fund.jpg|thumb|Оноучуланы Кенгеши (1999)]]
ХААФ-ны баш башчылыкъ органына — '''Оноучуланы Кенгеши''' ({{lang-en|Board of Governors}}) саналады, анда хар къошулгъан къралдан оноучу эмда аны орунбасары барды. Кёбюсюне ала финансланы министрлери неда ара банкланы тамадалары боладыла. Кенгешни оноуунда Фондну ишлеуюню баш соруулары турадыла, ала: Келишиуню статьяларына тюрлениуле къошуу, къралланы къошуу, неда къоратыу, капиталда юлюшлерин белгилеу неда тюрлендириу, толтуруучу директорланы сайлау. Оноучула сессиягъа джылда бир кере джыйылыучандыла, алай керек болса олтруууланы излеген заманларында этерге боладыла, неда почтаны юсю бла чёб атаргъа мадарлары барды.
Тизгин 56 ⟶ 61:
Устав капиталы 217 млрд [[СДР|СДР]]-ди ([[2008 джыл|2008 джыл]]ны январынаа, 1 СДР 1,5 [[АБШ-ны доллары|АБШ-ны доллары]] чакълы бир болады). Къошулгъан къралланы взносларындан къуралыучанды, ол взносдан 25% СДР-де, къалгъаны уа миллет валюталарында тёленеди. Квоталаны ёлчемлерине кёре къошулгъан къралланыда, оноу джюрютген органлада ауазларыны саны тюрленеди.
ХААФ-да эм кёб ауазы болгъанла: [[АБШ |АБШ ]]— 17,8 %; [[Германия |Германия ]]— 5,99 %; [[Япония |Япония ]]— 6,13 %; [[Уллу Британия|Уллу Британия]] — 4,95 %; [[Франция |Франция ]]— 4,95 %; [[Сауд Арабия |Сауд Арабия ]]— 3,22 %; [[Италия |Италия ]]— 4,18 %; [[Россия |Россия ]]— 2,74 %. [[ЕБ|ЕБ]]-ни 15 къралыны юлюшюда — 30,3 %, 29 индустриял айныгъан къралланы юлюшю биргелей 60,35 % болады. Фондха къшулгъанладан 84% болгъан башха къралланы юлюшлери къуру 39,75 %.
ХААФ-да ауазланы санында "чегилген" принцип джюрюйдю: къошулгъан къралны Фондну ишинде оноугъа чёб атыу бла къатышыуу, аны капиталында юлюшюне кёре болады. Хар къралда, капиталына къарамай 250 "тамаллы" ауаз, аны тышында взносуну хар 100 минг СДР-и ючюн бир ауаз къошулалды. Кърал СДР-ни сатса (сатыб алса) аны ауазларыны саны кёб болады (неда азаяды). 400 минг сатылыб алынган (неда сатылгъан) СДР-ге 1 ауаз. Алай а бу коррекция, Фондну капиталына тёленнген взнос ючюн берилген ауазланы санындан 1/4 кёб болургъа болмайды. Алай бла алчы къралланы "оноучу" кёбчюлюклери сакъланады.
Оноучуланы Кенгешинде оноула тюз кёбчюлюк бла алындадыла (ауазланы джарымындан кёбю), стратегия халы, неда оператив бек магъаналы соруулада — «энчи кёбчюлюк» керек болады( 70 неда 85 % ). [[АБШ|АБШ]] бла [[ЕБ|ЕБ]]-ни ауазлырын саны азайсада, ала Фондну оноуларына вето салыр мадарлары барды. Эмда аланы къолларында ауазла Фонду ишин, ала излеген джары бурургъа мадар бередиле. Айный тургъан къралланы алыб къарасакъ, теорияда алада координация этиб чёб атсала, Фондну ишине къатышаллыкъдыла, алай а араларында ангылашмазлыкъла кёб болгъаны себебли, практикада болурча тюлдю.
ХААФ-ны къурулуш структурасында '''Халкъла арасы валюта эмда финанс комитет''' ХАВФК ({{lang-en|International Monetary and Financial Committee}}, IMFC) уллу орун алады. 1974 джылдан башлаб 1999 джылны сентябрына дери, аны орнуна Халкъла арасы валюта системаны болджаллы комитети болгъанды. ХААФ-ны 24 оноучусундан къуралады, эмда сессияларына джылда эки кере джыйылады. Бу комитетни ауаз эркинлиги джокъду, джангыз кенгешиу органнга саналады. Алай а бек магъаналы функциялары барды: Толтуруучу кенгешни ишин тюзетеди; ХААФ-ны ишинде эмда дуния валюта системаны ишлеунде соруулагъа стратегиялыкъ оноула этед
Оноучуланы кенгеши кесини полномочияларыны кёбюсюн Толтуруучу комитетге (директоратха) ({{lang-en|Executive Board}}) береди, ол ХААФ-ны ишлерин джюрютюуде джууаблылыкъны алады, аланы ичинде политика, оператив эмда административ соруула бардыла, сёз ючюн, къошулгъан къраллагъа кредит бериу эмда валюта курсну политикасын сынчыкълау.
ХААФ-ны толтуруучу кенгеши бешджыллыкъ болджалгъа толтуруучу директорну сайлады ({{lang-en|Managing Director}}), ол Фонда ишлегенлени штатына башчылыкъ этеди. Директор европа къралладан болургъа керекди. 2007 джылны ноябрындан бери ол орунда — Доминик Стросс-Каннды ([[Франция|Франция]]), аны биринчи орунбасары — Джон Липскиди (АБШ).
== ХААФ-ны хуртха уруу ==
ХААФ-ны ([[Дуния банкныда|Дуния банкныда]]) политикле бла алимле кёб хыртха урадыла. Чурум кёб табылады, алай а кёбюсюне АБШ джанлы болгъанын эмда кризисден чыгъар ючюн рекомендацияларын джараусуз болгъаны ючюн.
Тизгин 87 ⟶ 93:
== Джибериуле ==
* [http://www.imf.org/external/russian/index.htm Халкъла Арасы Ачха Фондну официал сайты]
* Егоров А. В. «Международная финансовая инфраструктура», М.: Линор, 2009. ISBN 978-5-900889-28-3
Тизгин 93 ⟶ 100:
[[Category:Wp/krc]]
[[Category:Бирлешген Миллетлени Организациясы]]
[[an:Fundo Monetario Internacional]]
| |||