Тебен Чегем
| Тёбен Чегем | |
| Административ билгиле | |
|---|---|
| Къралы | Россей Федерация |
| Статусу | эл |
| Башчысы | Макъытланы Тамерлан Уаисны джашы |
| Официал сайты | www.nchegem.ru |
| География билгиле | |
| Майданы | 66 км² |
| Эм уллу мийиклиги | 1798 м |
| Демография билгиле | |
| Халкъы | ▼1972[1] адам (2010) |
| Басыннганы | 40 адам/км² |
| Этнохороними | чегемлиле |
| Тил(лер)и | къабарты, малкъар, орус тилле |
| Миллет къурамы | малкъарлыла (таулула) |
Тёбен Чегем (орус. - Нижний Чегем) — Къабарты-Малкъар республикада Чегем районда эл.
География тюзет
Тёбен Чегем Чегем районну арада, Чегем сууну джагъасында, Чегем ауузну ёзенде турады.
Элни майданы 66 квадрат метрди.
Тёбен Чегемни Хушто-Сырт эл бла къыбылада, эм да кюн чыгъышда эм шимал-кюн-чыгъышда Къырал Агъач фондну джерлери бла чегиси барды.
Республиканы тауланы ал джерле тау джерлеге кёчген зонасында турады. Эл джерни юсюню тегерегине тау тизгинле алдырыб турадыла. Элни орта бийиклиги 920 метрге тенгизден бийикди. Элде эм бийик тау Урхаюкду (1798 м), ол элни кюнбатышда турады.
Кюнчыгъышда Узунтула эм Джалпакъ деген ёзенле бардыла.
Сууланы эм уллусу Чегемди. Элни къыбыла джанында Гитче Чегем чучхурла бардыла.
Тарихи тюзет
Тёбен Чегем 1886 джылда къуралгъанды. 1935 джылгъа дери Тёбен Чегемни эл совети Къ-МАССР-ны Малкъар округха кирген эди.
Адамла тюзет
- Миллет къауум
2010 дж. Битеуроссей халкъ санаугъа[2] кёре:
| Миллет | Халкъны саны | % |
|---|---|---|
| малкъарлыла (таулула) | 1 992 | 98,1 % |
| башхала | 2 | 0,1 % |
| ангылатмагъанла | 36 | 1,8 % |
| битеу | 2 030 | 100 % |
Билим тюзет
- Орта школ № 1 — Къулийланы Къайсынны орамы, 84
- Сабий сад
Саулукъ сакълау тюзет
- Участокну больницасы
Культура тюзет
- Культура юй.
Дин тюзет
Тёбен Чегемде межгит ишлейди.
Белгили адамла тюзет
- Къулийланы Къайсын Шууаны джашы — къарачай-малкъар халкъны белгили поэти. Школ заманларында Тёбен Чегемде джашаб тургъанды.
- Акъкъызланы Якъуб Алийны джашы — суратчы, Къ-МРни тыйыншлы суратчы.
- Мустафаланы Магомет Шабазны джашы — хирург, медицинаны илмуланы доктору.
Белгиле тюзет
- ↑ Сообщение Росстата о предварительных итогах ВПН-2010 (орус.) (xls). Росстат (28 марта 2011). Тинтилгенди: 28 март 2011.
- ↑ Том 3. Таблица 4. Население по национальности и владению русским языком по муниципальным образованиям и населенным пунктам КБР. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (6 март 2016). Тинтилгенди: 20 май 2019.