Парашют
Парашю́т (фр. parachute) — хауада затны джюрюуюн акъыртын этер мурат бла джаратылгъан къумачдан адырды. Парашютле адамланы эмда джюклени джерге джарсыусуз тюшюулеринде эмда аппаратланы чёгюулеринде хайырланады.
Парашют спорт — авиаций спортын ик видше, "парашют" кучылтмо дене кылдалтын. Эре парашют цельжым да задачыжым вашталтен. Икымше парашютын илышыжым утарен кӱл гын, тудо варажым кугу десант элемент ямдылалташ тӱҥал. Парашют спортын тыгай дисциплиныже-влак кызытсе уш дене кылдалтше, раш пилотирований куполым, купольный кузе системым, арун да шичме свуп, артист-влак да тӱрлӧ спорт тӱрлык шотышто фристайл, перестроение эрыкан камвочмым, да кузе фрифлай тӱшка акробатике.[1]
Тюрлюлери тюзет
Аллындан парашютле адамланы джерге тюшюулерин джумушакъ этер нюзюр бла хайырландырылгъандыла. Бюгюнлюкде энчи неда десант парашютла хауадан адамланы десант этер, адамланы къутхарыр эмда спортда хайырланадыла. Мешиналаны эмда джюклени джерге тюшюрюр ючюн джюк парашютле хайрланадыла. Ауур техниканы джерге тюшюрюр ючюн талай быллай парашют бирге хайырландырылыргъа болады. Аллайлагъа гитче самолетлада салыннган къутхарыу системала да саналадыл. Быллай система парашют бла тартыб чыгъарыуну терклендириучюлеринден къуралады. Къоркъуу болса, пилот къутхарыу системаны ишлетеди, эмда самолет бютеулей парашют бла джерге тюшеди. Быллай системаланы джараулугъу бек даулуду.
Тыйыу парашютле аскер эмда аскер-улоу самолетлада дрэг-рейсингде тохтатыу ючюн хайырландырыладыла. Гитче тюзетиучю парашютле эркин тюшюуде тюзетилир ючюн хайырланады.
Парашютле космос аппаратланы теркликлерин акъыынлатыр нюзюр бла да хайырландырыладыла.