Одесса операция
| Одесса операция | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Экинчи дуния къазауат | |||||||||
| Файл:Освобожденная Одесса.jpg Къызыл Аскерни бёлеклери азатланнган Одессаны орамларында | |||||||||
| |||||||||
| Къаршчыла | |||||||||
 СССР
|
.svg){kind=small} Германия Румыния
| ||||||||
| Аскер башчыла | |||||||||
| Р. Я. Малиновский | Эвальд фон Клейст, Фердинанд Шёрнер | ||||||||
1944 джылгъы Одесса операция — аскерни генералы Р. Я. Малиновскийни башчылыгъында 3-чю Украин фронтну аскер операциясы болгъанды (адмирал Ф. С. Октябрьскийни башчылыгъы бла Къаратенгиз флот тенгизден болушханды). 1944 джылны мартында-апрелинде бардырылгъанды. Операцияны нюзюрю — джауну Къыбыла Буг эмда Днестр сууланы арасында джыйылгъан къауумун къаушатыб, Къара тенгизни шимал-кюнбатыш джагъасын, аны ичинде да порт шахар Одессаны, азатлаб, СССР-ни Румыния бла кърал чегине чыгъыу болгъанды.
Алгъа уруу мартны аллында башланнганды. 3-чю Украин фронтну аскерлерине къаршчы Вермахтны 6-чы аскери бла 3-чю румын аскер тургъанды. Мартны арасына совет аскерле Къыбыла Буг суугъа чыкъгъандыла, 18-чи мартда уа аны ётюб башлагъандыла. Немецлени совет аскерлени суудан ётдюрмез умутлары болгъанды, алай а 3-чю Украин фронтну кючлерини алгъа урууларына къаршчыланалмай, ыхтырылгъандыла. Суудан ётюу 27-28 мартлада бошалгъанды, андан сора совет аскерле къыбылагъа джюрюшню башлагъандыла. 28-чи мартда совет аскерле Николаевни азатлайдыла. Къыйын болумгъа тюшген 6-чы аскер ыхтырылыргъа керек къалгъанды. Ол заманда огъунакъ совет аскерле Раздельная станцияны кючлейдиле, андан сора Очаковну азатлайдыла. Джауну кючлери къуршаланады.
9-чу апрелни ингиринде совет аскерле Одессаны шимал тийрелерин кючлейдиле. Кече штурм бла эмда партизанланы бошулукълары бла 10-чу апрелни эртденине Одесса азатланнганды. Алгъа уруу кюнбатышха, Днестр суугъа тохтамаздан баргъанды. Украин фронтла Приднестровьени азатлаугъа кёчгендиле, аны ызындан Молдавияны. Совет билгилеге кёре, немецле 26 800 ёлю, 10 680 джесир, 443 танка бла 952 тоб сауутну тас этгендиле[1].
Джибериуле
тюзет- Одесская операция 1944(орус.)
- Одесская операция 1944 года(орус.)