Ислам

Акъыда

Аллах

Аллахны барлыгъы эм бирлиги
Мёлекле
Сыйлы китабла
Мухаммад файгъамбар эм
башха файгъамбарла
Ахырат
Къадар

Тамал ибадатла

Шахада этиу
Намаз къылыу
Закят бериу
Ораза тутуу
Хадж къылыу

Байрам кюнле

Ораза байрам
Къурман байрам

Китабла эм джорукъла

Къуран

Сюннет · Хадис
Фикх · Шериат · Келям
Суфийлик

Тарих эм къауумла

Исламны тарихини кёзюулери
Ахль аль-Байт · Сахабла
Суннитлик · Шиитлик · Хариджитлик
Тёрт Халиф · Онеки имам

Культура эм джамагъат

Абдез · Байрамла · Билим
Межгитле · Философия · Фитир
Къурман · Мазхабла
Къралла · Садакъа · Санат
Орузлама · Тарикатла

Джууукъ динле

Иудейлик · Христианлыкъ


 к  с  т 


Къуран (араб. أَلْقُرآن‎ — al-Qur'ān) — дин китаб, ислам динни тутхан болгъан адамланы сыйлы китаблары. Къуран бютеу муслиман джорукъланы тамалыды. Дин джорукъланы да граждан джорукъланы да.

Этимологиясы тюзет

 
Къуран

«Къуран» сёзню этимологиясыны талай варианты барды. Аладан:

1. «Къуран» сёз арабча «къара’» — «окъургъа» деген этимден келеди.

2. Башха алимле «къарана» — «байларгъа, къошаргъа» деген этимден келтиредиле.

3. Бюгюннгю тинтиучюле «къуран» сёзню сирий тилден «керьяна» сёзден чыгъарадыла, ол сёзню магъанасы «окъуу, Джазыуну дерси». Сирий тил, араб тилча, симит тиллени группасына къошулады.

Чыкъгъаны тюзет

Муслиман адетге кёре Къуран Аллахны Кесини сёзюдю, Мухаммадны файгъамбарлыкъ ишге сайлаб, аны юсю бла билдирген адамлагъа.

Башлары тюзет

Къуранны бютёу да 114 суурасы барды, 30 бёлюмге бёлюнеди. Хар бёлюмю да теб-тенгди. Ала Къуранда Аллахдан келгенича тюшмегендиле. Таблыгъына кёре, узунла аллына, къысхала да артына салынгандыла. Аланы биринчиси Фаатихады.

Ачыучу суура тюзет

Бу суураны талай аты барды: аланы бири Алхамды, къарачай-малкъар тилде да аны ол аты джюрюйдю; бири да Фатихады - Къуранны ачхычы; бири да Уммул Китаб - китабны анасы. Ачыучу суураны тексти:

1:1 بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم

Бисмиля, ар-Рахман, ар-Рахим
Рахматлы, джумушакъ Аллахны аты бла!

1:2 الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِين

Альхамдулиля рабиль алямин
Махтаула бары да дунияланы Иеси -

1:3 الرَّحْمـنِ الرَّحِيم

Ар-Рахман, ар-Рахим
Рахматлы, Джумушакъ Аллаххады,

1:4 مَـالِكِ يَوْمِ الدِّين

Малики яумиддин
(тюзлюк бла) сюд боллукъ кюнню патчахына!

1:5 إِيَّاك نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِين

Ияйкя набуду ва ияйкя настаин
(Эй, Аллах!) Биз къуру Сеннге къуллукъ этебиз болушлукъ да къуру Сенден излейбиз (къуру Сеннге таянабыз)!

1:6 اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ

Ихдина сыраталь мустакыим
(Энди) Сен бизни тюз джолгъа бир тюзет,

1:7 صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّين

Сыратал лязийна анамта аляхим, гайриль магдуби аляйхим ва лядолин. Амин.
ол Сен насыб этгенлени джолуна, чамланылгъанладан да, аджашханладан да тышында болгъан! Амин.


   Бу, динни юсюнден тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.