Шош океан: Версияланы арасында башхалыкъ

Шош океанны агъымларыны схемасы, атмосфераны циркуляциясыны схемасына байланыбды. Шимал джарымтобну шимал-кюнчыгъыш пассаты Шимал-Пассат агъымны джаратылыууна чурум болады, бу агъым океанны [[Ара Америка]]ны джагъасындан [[Филиппинле|Филиппин айрымканлагъа]] дери барады. Андан ары агъым эки дженгнге юлешинеди: бири къыбылагъа бурулуб [[Экватор къаршчы агъым]]ны къуралыууна юлюш къошады, бир кесеги уа индонезий тенгизлени бассейнлерине кетеди. Шимал дженги [[Кюнчыгъыш-Къытай тенгиз]]ге агъады, андан чыгъыб [[Кюсю]] айрымканны къыбыла джанында джангы джылы [[Куросио]] агъымгъа тамал береди. Бу агъым шималгъа Япон джагъагъа дери барады, джолунда айрымканланы климатларын кючлю эткилейди. Ш. к. 40° Куросио Шимал-Шошокеан агъымгъа кёчеди, эмда кюнчыгъышха, [[Орегон]]ну джагъасына дери барады. Шимал Америкагъа джетгенден сора, эки бутакъгъа юлешинеди, шимал джылы [[Аляска агъым]] бла сууукъ къыбыла [[Калифорния агъым]]гъа. Къыбыла джарымтобда Къыбыла-кюнчыгъыш пассат [[Къыбыла Пассат агъым]]ны къурайды, ол Шош океанны [[Колумбия]]ны джагъасындан башлаб [[Молукк айрымканла]]гъа дери ётеди. [[Лайн айрымканла]] бла [[Туамоту]]ну арасында ол Марджан тенгизге баргъан бутакъны къурайды, ол бутакъ андан ары къыбылагъа, [[Австралия (континент)|Австралияны]] джагъасы бла, Кюнчыгъыш-Австралия агъымны къураб агъады. Къыбыла Пассат агъымны сууларыны асламысы Молукка айрымканланы кюнчыгъыш джанында Шимал-Пассат агъымны суулары биригиб Экватор къаршчы агъымны къурайдыла. Кюнчыгъыш-Австралия агъым [[Джангы Зеландия]]ны къыбыла джанында кючлю Кюнбатыш джеллени агъымына къошулады. Ол агъым Индий океандан келиб, Шош океанны кюнбатышдан кюнчыгъышха ётеди. [[Къыбыла Америка]]ны къыбыла учунда бу агъым юлешинеди, шималгъа Перу агъым кибик агъады, ол тропикледе Къыбыла Пассат агъымгъа къошулады, эмда агъымланы къыбыла тогъайын джабады. Кюнбатыш джеллени агъымыны башха кесеги уа Къыбыла Американы Горн учну агъымы ат бла континентни къыйыры бла ётюб [[Атлантика океан]]нга кетеди. Шош океанны сууларыны циркуляциясында сууукъ [[Кромвеллни агъымы]] уллу орун алады, ол Къыбыла Пассат агъымны тюбю бла ш. к. 154°-дан башлаб [[Галлапагос айрымканла]]гъа дери барады<ref name="Физическая география материков и океанов1" />. Океанны кюнчыгъыш экватор кесегинде [[Эль-Ниньо]] деген джылы аз тузлу агъым къуралады, сууукъ Перу агъымны Къыбыла Американы джагъаларындан ыхтырады. Аны бла бирге баш сууланы тюбюндеги къатлагъа кислородну келиую тохтайды, ол [[планктон]]ну, чабакъланы эмда аланы ашаб джашагъан къанатлыланы ёлюмлерине себеб болады, къургъакъ болуучу джагъалагъа уа кючлю джангурла келедиле, ала да суу къобуугъа чурум боладыла<ref name="Явления Эль-Ниньо">{{cite web|url=http://primpogoda.ru/articles/prosto_o_pogode/yavleniya_el_nino_i_la_nino/|title=Явления Эль-Ниньо и Ла-Ниньо|publisher=Примпогода|accessdate=2012-02-14}}</ref>.