Мырыт: Версияланы арасында башхалыкъ

Контент кетерилди Контент къошулгъанды
Ernác (сюзюу | къошакъ)
г Iltever, Мырыт бетни атын Галактика деб тюрлендирди
Тюзетиуню ачыкълауу джокъду
Тизгин 1:
'''ГалактикаМырыт''' ({{lang-grc|Γαλαξίας}} — «сютлю») — [[жулдуз]]ладан, [[кечет]]леден, [[жулдузла аралы букъу]]дан, буздан, тылпыудан эм [[къара жынгыл]]дан къуралгъан [[гравитация энергия|гравитациялы байланнган]] уллу [[системады]]. Галактикада хар зат [[саулай ауурлукъну ортасы]]на кёре тёгерек бурулады. Санында [[Кюн система]] бла [[Жер]] да болгъан галактика — [[Къой жол]]ду. Къой жолдан къалгъан галактикала бек узакъдадыла. Аланы жууукъдагъыларына [[узакълыкъ]]ны [[мегапарсек]]леде ёнчелерге келишгендиле, узакъдагъыларына уа — [[къызыл тебиуню ёлчеми]]нде. [[2008 жыл]]да белгиге кёре бизден эм узакъ галактика — [[UDFj-39546284]]-дю. [[Жер]]ден къарап жангыз да юч галактиканы кёрюрге боллукъду: [[Андромеданы тубанлыгъы]] ([[шимал жарымтоп]]да кёрюнеди), [[Магелланны булутлары|Уллу эм Кичи Магелланны булутлары]] ([[къыбла жарымтоп]]да кёрюнедиле).
 
Галактикаланы суратларындан жулдузланы суратларын айырыргъа [[20 ёмюр]]ню аллына дери онг болмагъанды. [[1990 жыл]]гъа жулдузлары айырылгъан 30 галактика биле эди адам. Ала барысы да [[жууукъ къауум]]ну санына кире эдиле. Жерни [[орбита]]сына [[«Хаббл»]] [[телескоп]]ну чыгъаргъандан, Жерде уа 10 [[метр]]лик телескопну къурап орнатхандан сора жулдузлары кёрюннген галактикаланы саны терк толгъанды. Галактикала кёп тюрлюле боладыла, аланы санында [[топха ушаш кенгине созулгъан галактика|топха ушаш кенгине созулгъанла]], [[жалпакъ бургъуч галактика|жалпакъ бургъучла]], [[ара къошуу болгъан галактика|аралыкъ къошуулула]], [[шылаб галактика|шылабла]], [[къынгыр галактика|къынгырла]] эм а.у.б. [[Ауурлукъ]]ларыны юсюнден айтханда уа, галактикаланы [[Ауурлукъ|ауурлугъу]] 10<sup>7</sup> [[тонна]]дан 10<sup>12</sup> [[тонна]]гъа дери жетеди. Галактикаланы [[дингил кенглик|дингил кенглиги]] 5-ден 250 [[килопарсек]]ге дери жетеди (16-800 минг [[жарыкълы жыл]]).