Мырыт: Версияланы арасында башхалыкъ

Мырыт'''Галактика''' ({{lang-grc|Γαλαξίας}} — [[ауетли«сютлю») байланнган]],— [[джулдуз|жулдузладанжулдуз]]ладан, [[кечет]]леден, [[жулдузла аралы букъу]]дан, буздан, тылпыудан эм [[къара жынгыл]]дан къуралгъан [[гравитация энергия|гравитациялы байланнган]] уллу [[низамдысистемады]]. МырытдаГалактикада хар зат [[саулай ауурлукъну ортасы]]на керекёре тегеректёгерек бурулады. Санында [[Кюн система|Кюн низам]] бла [[Джер|Жер]] да болгъан мырытгалактика -— [[Къой джол|Къой жолдужол]]ду. [[Къой джол|Къой жолдан]] къалгъан мырытлагалактикала бек узакъдадыла. Аланы жуукъдагъыларынажууукъдагъыларына [[узакълыкъ]]ны [[мегапарсек]]леде енчелергеёнчелерге келишгендиле, узакъдагъыларына уа -— [[къызыл тебиуню елчемиёлчеми]]нде z. [[2008 жылдажыл]]да белгиге керекёре бизден бекэм узакъ мырытгалактика — [[UDFj-39546284]] - дыдю. [[Джер|ЖерденЖер]]ден къарап жангыз да юч мырытныгалактиканы керюргекёрюрге боллукъду: [[Андромеданы чаретубанлыгъы]]си ([[шимал полушария|шимал жарытопдажарымтоп]]да керюнедикёрюнеди), [[Магелланны булутлары|Уллу эм Кичи Магелланны бултларыбулутлары]] ( [[къыбла жарытопжарымтоп]]да керюнедилекёрюнедиле).

МырытланыГалактикаланы суратларындан [[Джулдуз|жулдузланы]] суратларын айырыргъа [[20 емюрнюёмюр]]ню аллына дери онг болмагъанды. 1990 жылгъа [[джулдуз|жулдузлары1990 жыл]]гъа жулдузлары айырылгъан 30 мырытгалактика биле эди адам. Ала барысыдабарысы да [[жуукъжууукъ къауум]]ну санына кире эдиле. [[Джер|Жерни]] [[чорхорбита]]унасына [[«Хаббл»]] [[кёзюлдреумюктелескоп]]нюну чыгъаргъандан, жердеЖерде уа 10 [[метр]]лик [[кёзюлдреумюк]]нютелескопну къурап орнатхандан сора [[Джулдуз|жулдузлары]] керюннгенкёрюннген мырытланыгалактикаланы саны терк толгъанды. МырытлаГалактикала кепкёп тюрлюле боладыла, аланы санында [[топха ушаш кенгине созулгъан мырытлагалактика|топха ушаш кенгине созулгъанла]], [[жалпакъ бургъуч мырытлагалактика|жалпакъ бургъучла]], [[ара къошуу болгъан мырытгалактика|аралыкъ къошуулула]], [[шылаб мырытгалактика|шылабла]], [[къынгыр мырытгалактика|къынгырла]] эм а.у.б. [[Ауурлукъ]]ларыны юсюнден айтханда уа, мырытланыгалактикаланы [[Ауурлукъ|ауурлугъу]] ≈ 1.98892 × 10^34⁷ [[тонна]]дан 1.98892 × 10^39¹² [[тонна]]гъа дери жетеди. МырытланыГалактикаланы [[дингил кенглик|дингил кенглиги]] 5-ден 250 [[килопарсек]]ге дери жетеди. (16-800 минг [[джарыкълы джыл|жарыкълы жыл]]). --[[Къошулуучу:IslamSh|IslamSh]] ([[Къошулуучуну сюзюу:IslamSh|сюзюу]]) 17:24, 7 апрель 2014 (UTC)