|
[[Файл:Solar sys8.jpg|thumb|300px|right|Кюн система (масштабы сакъланмагъанды)]]
'''Кюн системанизам''' — орта [[джулдуз]]у [[Кюн]]ден эмда аны тёгерегинде бурулгъан табигъат [[космосалам объектле]]ден къуралгъан [[планета системанизам]]ды.
Гравитация себебли Кюн бла байламлы болгъан объектлени массасыныауурлугъуну кёбюсю, шартха кёре энчи тургъан, хазна къалмай тёгерек орбиталарычорхлары болгъан, эмда хазна къалмай джассы дискни — [[Эклиптика|эклиптиканы]] джассылыгъыны ичинде тургъан [[планета]]ладады.
Тёрт гитчерек ич планетала: [[Меркурий (планета)|МеркурийАтархан]], [[Венера (планета)|ВенераТандыса]], [[Джер]] эмда [[Марс (планета)|МарсМырых]], [[джер къауумну планеталары]] деген ат бла да белиги болгъанла, кёбюсюне [[Силикатла (минералы)|силикатла]] бла [[металлтемир]]аданден къураладыла. Тёрт тыш планетала: [[Юпитер (планета)|Юпитер]], [[Сатурн (планета)|Сатурн]], [[Уран (планета)|Уран]] эмда [[Нептун (планета)|Нептун]], [[газ планетала|газ гигантла]] деген ат бла да белгили болгъанла, иги кесегине [[водород]] бла [[гелий]]ден къураладыла эмда джер къауумну планеталарындан эсе массивлидилеуллу эм ауурладыла.
Кюн системаданизамда [[Кюн системанынизамны гитче затлары|гитче затладан]] толуб тургъан эки бёлге барды. МарсМырых бла Юпитерни арасында болгъан [[астероидлени бели]], [[силикатла (минералла)|силикатла]] бла металладантемирледен къуралгъаны себели къурамына кёре джер къауумну планеталарына ушайды. Астероидлени белини эм уллу объектлери [[Церера (карликовая планета)|Церера]], [[2 Паллада|Паллада]] эм [[3 Юнона|Юнонады]]. Нептунну орбитасыны артында бузлагъан суудан, аммиакдан эмда метандан къуралгъан [[транснептун объект]]ле орналыбдыла, аланы эм уллулары [[Плутон (шылаб планета)|Плутон]], [[(90377) Седна|Седна]], [[Хаумеа (шылаб планета)|Хаумеа]], [[Макемаке (шылаб планета)|Макемаке]] эмда [[Эрида (карликоваяшылаб планета)|Эридады]]. Бу эки бёлгеде мингле бла гитче затлагъа къошакъгъа башха тюрлю гитче затла да, сёз ючюн, [[Комета|кометалакъуйрукълу джулдуз]]ла, [[метеороидучхан джулдуз]]лела эмда [[космосалам букъу]], Кюн системанынизамны ичинде айланадыла.
Планеталаны сегизинден алтысы эмда юч [[шылаб планета]], табигъат [[Спутникдженгер (космосалам)|спутникледженгерле]] бла къуршаланыбдыла. Тыш планеталаны хар бириси да букъу бла башха миндеуледен [[планеталаны тогъайлары|тогъайла]] бла къуршаланыбдыла.
Кюн системанизам, [[Къой Джол]] [[галактикамырыт]]ны къурамына киреди.
== Джибериуле ==
| 