Шош океан: Версияланы арасында башхалыкъ

Контент кетерилди Контент къошулгъанды
Тизгин 144:
=== Климаты ===
 
Шош океанны климаты [[кюн радиация]]ны эмда [[атмосфераны циркуляциясы]]ны зоналы джайылыууну, Азия континентни чакъ эткисини тамалында къуралады. Океанда Джерде болгъан бютеу [[климат зона]]ны айырырыгъа боллукъду. Шимал [[Орта климат|орта зонада]] къыш заманда бар аралыкъгъа [[Алеут депрессия|Басымны алеут минимуму]] саналады, джай ол алай эсленмейди. Къыбыларакъ Шимал-шошокеан [[антициклон]] орналгъанды. Экваторну узунлугъуна Экваториал [[Депрессия (метеорология)|депрессия]]ны (тюшген басымны бёлгесин) айырыргъа боллукъду, ол къыбыласында Къыбыла-Шошокеан антициклон бла ауушунады. Андан ары къыбылагъа басым тюше барады, сора [[Антарктида]]ны башында мийик басымны бёлгесине алмашады. Барлыкъ аралыкъланы орналгъанларына кёре джеллени да ургъан джанлары белгиленеди. Шимал джарымтобну орта кенгликлеринде къыш — кючлю кюнбатыш джелле, джай — къарыусуз къыбыла джелле урадыла. Океанны шимал-кюнбатышында къыш заманда шимал эмда шимал-кюнчыгъыш [[муссон]] джелле урадыла, джай а уа ала къыбыла муссон джеллеге ауушунадыла. Полюсдагъы фронтлада къуралгъан циклонла, полюсну къатындагъы зоналада штормланы кёб болуууна чурум боладыла. Шимал джарымтобну [[субтропикле]]ри бла [[Тропика климат|тропиклеринде]] шимал-кюнчыгъыш [[пассат]]ла бийлик этедиле. [[Экваториал климат|Экватор зонада]] джылны узунуна [[Штиль (кюнню халы)|штиль]] болады. Къыбыла джарымтобну тропика эмда субтропика зоналарында къыбыла-кюнчыгъыш пассат бийлик этеди, джай къарыусузду, къыш эсе уа кюч алады.Тропикледе (асламысы бла джай) хыны тропика тайфунла джаратыладыла. Ала асламысы бла [[Филиппинле]]ден кюнчыгъыш джанында къураладыла, андан ала шимал-кюнбатыш бла шималгъа джол аладыла [[Тайвань]] бла [[Япония|Японияны]] юсю бла ётюб [[Берингни тенгизи]]не джетерге къарыуларын тауусадыла. Тайфунланы башха бёлгеси Ара Американы джаныды. Къыбыла джарымтобну къыркъынчы кенгликлеринде дайым эмда кючлю кюнбатыш джелле бардыла. Къыбыла джарымтобну мийик кенгликлеринде джелле, Антарктида джанындагъы алаша басымда болуучу орта циклон циркуляцияны джорукъларына бойсунадыла.<ref name="Физическая география материков и океанов1">{{книга|заглавие =Физическая география материков и океанов|ответственный =Под общей ред. А. М. Рябчикова|место =М.|издательство =Высшая школа|год =1988|страницы =521—526}}</ref>.
 
Климатны зоналыкъ юлешиниуюне океанны башындагъы хауа да бойсунады, алай кюнбатыш кесеги джылыракъды. Тропика эмда экваториал зоналада орта температурала 27,5 °C — 25,5 °C арасындады. Джай 25 °C изотерма шималгъа кенгереди, океанны кюнбатыш кесегинде бу кенгериу уллуду, кюнчыгъыш кесегинде уа алай эсленирча болмайды. Океанны къыйырсыз джюзюню башы бла бара хауа мылылыкъ бла толады. Экваторну эки джанында, джауумланы максимуму болгъан эки бёлге барады, ала 2000 мм изогиета бла чекленедиле, экваторну юсю бла уа къургъагъыракъ зона барады. Шош океанда шимал пассатла бла къыбыла пассатланы бир-бирлерине тийген зона джокъду. Бир-бири бла тийишмеген, къургъагъыракъ экватор бла айры болгъан эки зона къуралады.<ref name="Физическая география материков и океанов1" />.
 
=== Гидрология режими ===