Къаратау тил: Версияланы арасында башхалыкъ
Контент кетерилди Контент къошулгъанды
Тюзетиуню ачыкълауу джокъду |
Къарачайлы (сюзюу | къошакъ) Тюзетиуню ачыкълауу джокъду |
||
Тизгин 16:
'''Черногор тил''' ({{lang-me|crnogorski jezik/црногорски језик}}) — кюнбатыш тюбкъауумда, къыбыла-славян тилди. Черногор тил Черногорияда джюрюген серб-хорват тил системаны btrfd-штокав диалектини тамалында къуралгъанды, тенглешдириу лингвистиканы оюмумуна кёре ангылашылгъан, стандартлашхан вариантларыны бириди (серб, хорват эмда босний вариантла бла бирге)
1992 джылгъа дери конституциясына кёре Черногорияны кърал тилине [[Серб-хорват тил|серб-хорват тил]] саналгъанды, 2007 джылгъа дери серб тилни иекав формасы, {{lang-sr|srpski jezik ijekavskog izgovora}}, 2007 джылдан башлаб — черногор тил. Социо-лингвистика параметрлерине кёре [[Аусбау-парадигма|Абштанд типге]] киреди.
== Тилни официал статусу бла тилни джюрютгенлерини оюму ==
Черногор тилни, серб-хорват тилден [[хорват тил]] бла [[босний тил]]ни айырылыулары бла тенглешдирирге боллукъду, алай башхалыкълары да барды, сёз ючюн, серб, хорват эмда босний тиллени энчи [[адабият тил|адабият стандартлары]] барды, черногор тилге уа алкъын адабият стандарт къуралыб бошамагъанды. Аны юсюне, боснийлиле бла хорватлыла динлери башха болгъаны себебли, кеслерин серблиледен айрадыла, эмда сёлешген тиллерин энчи тил болгъанын чертедиле, черногор диалектледе сёлешгенлени джарымы чакълы бири кеслерин [[серб тил]]де сёлешген санайдыла.
Черногор тилде сёлешген адамланы саны даулуду. 2003 джылда адам санаугъа кёре Черногорияда джашагъанланы 63,49 % ана тиллерине серб тил дегендиле, 21,96 % — черногор<ref>[http://www.monstat.org/Popis/saopstenje60.pdf Zavod za statistiku Crne Gore objavljuje konačne rezultate iz Popisa 2003.godine o vjeroispovijesti, maternjem jeziku i nacionalna ili etnička pripadnost prema starosti i polu]</ref>. 2011 джылны санаууна кёре черногор тилге ана тил деб 229 251 адам, неда халкъны 37 % айтханды<ref name=census01/> алай а кеслерин тиллерине серб тил деб атагъанланы асламысы да серб-хорват тил формацияны черногор вариантында сёлешедиле.
Кеслерини тиллерин черногор тил деб таныгъанланы асламысы Подгорица аралыгъы болгъан, къралны тарих тамалы саналгъан районунда джашайдыла. Черногорияны шималында, [[1912]] джыл къошулгъан районларында джашаханла тиллерин серб тил деб таныйдыла.
Черногорияны тышында да, алгъыннгы Югославияны территорияларында да черногор тилде сёлешгенле бардыла:
* Сербия — 69 049 черногорлу<ref>[http://webrzs.stat.gov.rs/axd/Zip/VJN3.pdf 2002 джылны санаууна кёре]</ref>.
* Хорватия — 4926 черногорлу эмда черногор тилни ана тилине санагъан 460 адам <ref>[http://www.dzs.hr/hrv/censuses/census2001/Popis/H01_02_02/H01_02_02.html 2001 джылны санаууна кёре]</ref>.
* Словения — 2667 черногорлу<ref>[http://www.stat.si/popis2002/en/rezultati/rezultati_red.asp?ter=SLO&st=7 2002 джылны санауу бла.]</ref>.
[[2007]] джылны [[22-чи октябрь|22-чи октябрында]] къабыл этилген [[Черногорияны Конституциясына]] кёре, черногор тил Черногория Республиканы официал тилиди<ref>[http://www.skupstina.me/cms/site_data/ustav/Ustav%20Crne%20Gore.pdf Черногорияны Конститциясы. Статья 13].</ref>.
{{начало цитаты}}
'''Статья 13'''
Черногор тил Черногорияны официал тилиди.
Кирилл эмда латин орфография тенгдиле.
Серб, босний, албан эмда хорват тилле да официал статусха иедиле.
{{oq|me| '''Član 13'''
Službeni jezik u Crnoj Gori je crnogorski jezik.
Ćirilično i latinično pismo su ravnopravni.
U službenoj upotrebi su i srpski, bosanski, albanski i hrvatski jezik.<br /><br />'''Члан 13''' Службени језик у Црној Гори је црногорски језик.
Ћирилично и латинично писмо су равноправни.
У службеној употреби су и српски, босански, албански и хрватски језик.}}
{{конец цитаты}}
| |||