Семенланы Исмаил: Версияланы арасында башхалыкъ

Контент кетерилди Контент къошулгъанды
Ernác (сюзюу | къошакъ)
гТюзетиуню ачыкълауу джокъду
Ernác (сюзюу | къошакъ)
г орфография, викификация
Тизгин 1:
{{Персона
|Аты = Семенланы Исмаил
|чам аты = Джырчы Сымаил
|мансабы = поэт, джырчы
|туугъан датасы = 1891[[3 дж.март]] 3-чю мартда[[1891]]
|туугъан джери = [[Учкулан|Учкулан]] элдеэл, [[Къобан область]], [[Россия империя]]
|ёлген датасы = 1981 дж.= [[1-чи августдаавгуст]] [[1981]]
|ёлген джери = [[Терезе|Терезе]] элдеэл, [[Гитче Къарачай район]], [[Къарачай-Черкес АО]], [[РСФСР]], [[СССР]]
|атасы = Семенланы Унух
|анасы = Биджиланы Джулдузхан
|сабийлери = [[Семенланы Азрет|Семенланы Азрет]]
}}
'''Семенланы Унухну джашы Исмаил''' ('''Джырчы Сымаил''') ([[3 март|3 март]] [[1891|1891]]  — [[1 август|1 август]] [[1981|1981]])  — [[XX-чы ёмюр|XX-чы ёмюр]]де джашагъан белгили къарачай-малкъар поэт эм джырчы болгъанды.
 
== Биографиясы ==
 
3 март 1891 джыл [[Учкулан|Учкуланда]]да туугъанды.
 
Къарачай апенди Тотуркъулланы Мухаммат окъутханды. Атасы ауушхандан сора, окъууун бошамагъанлай, элине къайтыб, ана къарнашы бла бирге талай джылны, малчы болуб ишлегенди.
Тизгин 21:
Араб-аджам адабият бла, халкъ джырла бла шагъырей болгъанды.
 
«Минги тау» джырны, «Акътамакъ» деген лирикалы поэманы авторуду. Семен улу [[1936 джыл]] [[Ереван]]<nowiki/>да ётген Бютеусоюз олимпиадада эм уста джырчыланы арасында биринчи орунну алгъанды. Ол джыллада джюзден аслам макъам чыгъаргъанды, «Халкъ джырчы» атха ие болгъанды. Кеси ауазы бла «Акътамакъ», «Чалкъычылыкъ», «Минги тау», «Къызыл Аскер» деген джырларын пластинкалагъа джаздыргъанды.
 
Къарачай-малкъар поэзияда джырланыб окъулгъан поэма сынгар «Акътамакъ»-ды. Семен улу Исмаил дагъыда къыркъкёб санда зикир этгенди.
 
1 август 1981 джыл [[Терезе|Терезе]] элде ауушханды.
 
=== '''Энчи китаблары''' ===
* {{Китаб|заглавие = Назмула.|место = Микоян-Шахар,|год = 1937.}}
* {{Китаб|заглавие = Джырла бла ийнарла.|место = Микоян-Шахар,|год = 1938.}}
* {{Китаб|заглавие = Джырла бла назмула.|место = Микоян-Шахар,|год = 1939.}}
* {{Китаб|заглавие = Джырчы Сымаил. Джырла бла назмула|место = Москва|год = 1992|издательство = Инсан}}
* {{Китаб|заглавие = Семенланы Исмаил. Зикирле.|место = Черкесск|год = 2011|издательство = Къарачай-Черкес кърал китаб басма, 2011.}}
 
=== '''Джыйым китаблада''' ===
*Джырла бла ийнарла. Микоян-Шахар, 1938.
* {{Китаб|заглавие = Литературный сборник.|место = Ворошиловск,|год = 1939.|издательство = }}
* {{Китаб|заглавие = Стихи и песни|место = Пятигорск|год = 1940|издательство = }}
* {{Китаб|заглавие = Къарачай. Поэтлени альманахлары.|место = Микоян-Шахар,|год = 1940.|издательство = }}
* {{Китаб|заглавие = Акътамакъ. Поэма|место = |год = 1996|издательство = Минги Тау}}
* {{Китаб|заглавие = Къарачай-малкъар адабиятны антологиясы.|место = Анкара,|год = 2002.|издательство = }}
* {{Китаб|заглавие = Антология литературы народов Северного Кавказа.| томместо 1.= Пятигорск,|год = 2003.|издательство = }}
 
=== '''Чыгъармачылыгъыны юсюнден''' ===
*Джырла бла назмула. Микоян-Шахар, 1939.
* {{Китаб|заглавие = Семенланы Исмаил|автор=Лайпанланы Б.|часть=Джырчы Сымаил. Джырла бла назмула|место = Москва|год = 1992|издательство = Инсан}}
* {{статья |автор= Хубийланы Н.|заглавие= Минги тауну джырчысы|ссылка= |язык= |издание= Къарачай|тип= газет|год= 1992|том= |номер= |страницы= |doi= |issn=}}
* {{Китаб|заглавие = Художественный мир Исмаила Семёнова|автор = Караева З.|часть = |место = Москва |год = 1997|издательство = }}
* {{Китаб|заглавие = Сымаил.|автор //= Биттирланы Т.|часть Джырчы= «Итиль суу агъа турур…». |место = Нальчик, |год = 1998.|издательство = }}
* {{Китаб|заглавие = Эркин дуния |автор = Тотуркъулланы Къ.-М.| место = Черкесск |год = 1999|издательство = }}
* {{Китаб|заглавие = Трамны джырчы туудугъу Семенланы Исмаил.|автор //= Къагъыйланы Н.|часть = Кюренли джазыула. Карачаевск,|место = Къарачай шахар|год = 2001. |издательство = }}
* {{статья|автор= Тотуркъулланы Къ.-М.|заглавие= Къарачайгъа къалды сёзлерим|ссылка= |язык= |издание= Къарачай|тип= газет|год= 2002|том= |номер= |страницы= |doi= |issn=}}
* {{Китаб|заглавие = Народные певцы Карачая К. Кочкаров, А. Джанибеков, И. Семенов.|автор //= Чанкаева Т.|часть = Эволюция карачаевской литературы: проблематика, поэтика, межлитературные связи. М.-|место = Ставрополь,|год = 2004. |издательство = }}
 
== Минги тау ==
*Джырчы Сымаил. Джырла бла назмула. М., «Инсан», 1992.
 
ДжыргъаДжырчы Сымаилни джыргъа салыннган, эм белгили назмусу Джырчы Сымаилни:
*Семенланы Исмаил. Зикирле. Къарачай-Черкес кърал китаб басма, 2011.
 
=== '''Джыйым китаблада''' ===
*Литературный сборник. Ворошиловск, 1939.
 
*Стихи и песни. Пятигорск, 1940.
 
*Къарачай. Поэтлени альманахлары. Микоян-Шахар, 1940.
 
*Акътамакъ. Поэма. // « Минги Тау», 1996.
 
*Къарачай-малкъар адабиятны антологиясы. Анкара, 2002.
 
*Антология литературы народов Северного Кавказа. том 1. Пятигорск, 2003.
 
=== '''Чыгъармачылыгъыны юсюнден''' ===
*Лайпанланы Б. Семенланы Исмаил. // Джырчы Сымаил. Джырла бла назмула. М, «Инсан», 1992.
*Хубийланы Н. Минги тауну джырчысы. // «Къарачай», 22.08. 1992.
 
*Караева З. Художественный мир Исмаила Семёнова. М., 1997.
 
*Сымаил. // Биттирланы Т. Джырчы «Итиль суу агъа турур…». Нальчик, 1998.
 
*Тотуркъулланы Къ.-М. Эркин дуния. Черкесск,1999.
 
*Трамны джырчы туудугъу Семенланы Исмаил. // Къагъыйланы Н. Кюренли джазыула. Карачаевск, 2001.
 
*Тотуркъулланы Къ.-М. Къарачайгъа къалды сёзлерим. // «Къарачай», 7.06.2002.
 
*Народные певцы Карачая К. Кочкаров, А. Джанибеков, И. Семенов. // Чанкаева Т. Эволюция карачаевской литературы: проблематика, поэтика, межлитературные связи. М.-Ставрополь, 2004.
 
== Минги тау ==
 
Джыргъа салыннган, эм белгили назмусу Джырчы Сымаилни:
'''[[Минги тау]]'''<poem>{{Col-begin}}{{Col-break|width=25%}}
Сен кёкге джете мийиксе
Тизгин 104 ⟶ 88:
 
Аюлеринг мурулдайдыла
Шындык чегетни ичинде.
Бёрюлеринг къалкъыйдыла,
Къойланы кёре тюшюнде.
 
Кёк джашнаса, сызгъырадыла
Этеклеринг, джел эте...эте…
Менден кючлю джокъду деб,
Кесинг кесинге кёл эте.
Тизгин 149 ⟶ 133:
{{Col-break}}
Минги Тау бла Казбек тау,
Арагъыз ариу джибек ау...ау…
Сен кийиз бёркню агъарта,
Этегинг джашил къатапа.
Тизгин 178 ⟶ 162:
* [http://www.elbrusoid.org/content/remember/p73940.shtml Певец Эльбруса] {{ref-ru}}
* [http://www.elbrusoid.org/content/liter_theatre/p342510.shtml Исмаилу Семёнову исполнилось бы 107 лет] {{ref-ru}}
 
 
{{викигёзен|Ismail Semenov}}
{{Тамамланмагъан статья|адам}}
 
[[CategoryКатегория:Адамла]]
 
[[CategoryКатегория:18913 джылдамартда туугъанла]]
[[Category:Адамла]]
[[CategoryКатегория:31891 мартдаджылда туугъанла]]
[[Категория:1 августда ёлгенле]]
[[Category:1891 джылда туугъанла]]
[[CategoryКатегория:11981 августдаджылда ёлгенле]]
[[Category:1981 джылда ёлгенле]]