Биринчи Торунь мамырлыкъ

Биринчи Торунь мамырлыкъ — Тевтон орден бир джанындан, Польша Королевство бла Литва Уллу Бийлик да башха джанындан къабыл этилген мамырлыкъ кесаматды. Бу кесамат бла 14091411 джылланы Уллу къазауаты бошалгъанды. Анда Тевтон орденни аскерлерин джандаш аскерле 1410 джыл Грюнвальд сермешиуде дженнгендиле.

Тевтон орден 1410 джылда

Суратлауу тюзет

Документ латин тилдеди, 570x496+45 мм уллулугъу болгъан пергамент чапыракъда болгъанды. Уллу литвачы бий Витовтны мухуру — къызыл балауузда диаметри 50 мм болгъан басылгъан ызы[1].

Кесаматны шартлары тюзет

  • Польша Королевство магистр бла Орденнге Пруссияны джерлеринде бютеу кючленнген къалаланы эмда джерлешимлени къайтаргъады, андан аскерлерин чыгъаргъанды.
  • Поляк король сермешиуледе джесирлегннген макистрни эмда Орденни бютеу адамларын башларына бош этгенди.
  • Магистр бла Орден поляк король бла аны королевствосуна юч болджалгъа 100 минг коп уллу прага грошланы тазир тёлерге керек болгъанды.
  • Уллу Бийлик Литвада Жемайтия къалгъанды, алай а поляк король Владислав бла уллу литвачы бий Александр ауушханларындан сора бу джерле прусс магистр бла къашчыланы Орденине къайтарылыргъа керек болгъанды

Магъанасы тюзет

Мамырлыкъны шартлары Орден ючюн бек джумушакъ болгъанды. Алай болса да Уллу къазауатны эсебинде Тевтон орден экспансиясы тохтатылгъанды.

Белгиле тюзет

  1. Janusz Grabowski. Кесаматны суратлауу // Polska.pl (поляк.)

Чыгъармала тюзет

  • Codex epistolaris saeculi decimi quinti, t. 2, wyd. A. Lewicki, Kraków 1891, nr 35;
  • Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum, ed. altera, t. 2, Posnaniae 1892, nr 65, s. 457—461;
  • Weise E., Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert, t. 1 (1398—1437), Königsberg 1939, nr 83, s. 85.

Литература тюзет

  • Biskup M., Labuda G., Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach, Gdańsk 1986;
  • Biskup M., Wojny Polski z zakonem krzyżackim (1308—1521), Gdańsk 1993;
  • Gąsiorowski A., Formularz dokumentów traktatowych polsko-krzyżackich z XIV—XV w wieku, «Archeion», t. 46, 1978, s. 171—184;
  • Krzyżaniakowa J., Kancelaria królewska Władysława Jagiełły, Poznań 1972;
  • Kuczyński S. M., Pierwszy pokój toruński (1 lutego 1411), «Zapiski Historyczne», t. 20, 1955, nr 1-4, s. 139—165;
  • Kuczyński S. M., Wielka Wojna z zakonem krzyżackim 1409—1411, Warszawa 1980 (wyd. IV);
  • Sułkowska-Kurasiowa I., Dokumenty królewskie i ich funkcja w państwie polskim za Andegawenów i pierwszych Jagiellonów 1370—1444, Warszawa 1977.
  • Барбашев А. И. Торнский мир (1411 г.) // Журнал Министерства Народнаго Просвещения. — Шестое десятилетие. — CCLXXII. — С-Пб. 1890. С. 80—105.

Джибериуле тюзет