Баш бет
Рандомлу
Джуўукъда
Кир
Джарашдырыўла
Болушлукъ
Википедия сайтны юсюнден
Джууаблылыкъны унамау
Изле
Википедия
:
Проект:Кюнде болуула/Июль
Тил
Кёзде тут
Тюзет
Хар кюнде тарихде болуула
Январь
•
Февраль
•
Март
•
Апрель
•
Май
•
Июнь
•
Июль
•
Август
•
Сентябрь
•
Октябрь
•
Ноябрь
•
Декабрь
1 июль
Петербургда Уллу театр
1783
—
Петербургда
Уллу Таш театр
(
суратда
) ачылгъанды.
1877
— Биринчи
Уимблдон теннис турнир
башланнганды.
1917
—
Россияда
джай заманнга
кёчюу биринчи кере ётгенди.
1942
—
Экинчи дуния къазауат
:
Севастополну джакълау
бошалгъанды, немецле 100 минг адамны джесирге алгъанларын баямлагъандыла.
1988
— XIX партконференцияда
Е. Лигачёв
Б. Ельциннге
: «
Борис, сен тюз тюлсе
» дегенди.
1997
—
Гонконг
,
Къытай Халкъ Республикагъа
къайтарылгъанды.
1999
—
Шотландияны
Парламентини
300 джылны ичинде биринчи олтурууу ётгенди.
2009
—
Людмила Зыкина
ёлгенди.
Тюрлендириу...
2 июль
Гетман Скоропадский
1494
—
Католик королла
Тордесильяс кесаматха
къол салгъандыла.
1800
—
Уллу Британия
бла
Ирландияны
униясыны юсюнден акт къабыл этилгенди.
1839
—
Америкагъа
сатаргъа элтилген
негрле
«
Амистад
» кемени кючлегендиле.
1853
— Орус аскер
Молдова бийликге
киргенди,
Кърым къазауат
башланнганды.
1860
—
Алексей Шефнер
Алтын Мюйюз
деген бухтада
Владивосток
шахарны
тамалын салгъанды.
1918
—
Гетман Скоропадский
(
суратда
) тарихде биринчи кере
украин
гражданлыкъ
киргизгенди.
1976
—
Шимал
бла
Къыбыла Вьетнам
бирлешгендиле.
1997
—
Таиланд батны
девальвациясы
,
Азияда финанс кризисни
башланнганы.
Тюрлендириу...
3 июль
Квебекде Шампленнге эсгертме
1608
—
Француз
тинтиучю
Шамплен
(
суратда
)
Квебек
шахарны тамалын салгъанды.
1866
—
Австрия-Пруссия-Италия къазауатны
Садовада сермешиую
.
1897
— «
Славянский базар
» ресторанда кёб сагъат баргъан сюзюуню эсебинде
Станиславский
бла
Немирович-Данченко
халкъ театр
къураргъа оноу алгъандыла.
1936
—
Кърал автоинспекция
къуралгъанды.
1941
—
Сталин
биринчи кере
халкъгъа радио бла сёлешгенди
.
1964
—
АБШ
-да
раса сегрегацияны
джасакълагъан
Граждан хакъланы юсюнден закон
алыннганды.
1988
—
Иран-ирак къазауат
: «
Винсеннес
» деген американ крейсер
Персия богъазда
иранлы пассажир самолётну ургъанды
.
1996
—
Борис Ельцин
экинчи болджалгъа
РФ
-ни
президенти
болуб сайланнганды.
Тюрлендириу...
4 июль
1776
—
Шимал Америкада
13 британ колония
бирлешиб,
бойсунмаулукъларын
баямлагъандыла.
1819
—
Кронштадтдан
«
Восток
» бла «
Мирный
» кемеле дуния тёгерек джюзюуге чыкъгъандыла. Бу экспедицияны заманында
алтынчы континент
ачылгъанды.
1863
—
АБШ-да граждан къазауат
: Грантны аскери Биксберг къаланы алгъанды.
1865
—
Льюис Кэрроллну
«
Алиса Сейирликлени джуртунда
» (
суратда
) деген китабы биринчи кере чыкъгъанды.
1941
—
Львовчу профессорланы ёлтюрюлгенлери
.
1989
—
Бельгияда
МиГ-23
совет аскер самолёт
аугъанды
, пилоту уа
Польшаны
хауасында огъуна катапультация этгенди.
2004
—
Греция
биринчи кере футболдан
Европаны
чемпиону болгъанды.
2008
—
Къыбыла Тегейде
бютеулюк
мобилизация
баямланнганды (
гюрджю-тегей конфликт
).
Тюрлендириу...
5 июль
Элвис, 1957 джыл
1811
—
Венесуэла
,
Къыбыла Америкада
Испанияны колонияларындан
биринчи болуб,
босунмаулугъун баямлагъанды
.
1829
—
Уралдан
кюнбатышда
Россияда
биринчи
налмаз
табылгъанды.
1831
—
Петербургда
ёлет къозгъалыу
.
1865
—
Лондонда
«
Къутхарыу аскер
» деген организация къуралгъанды.
1954
—
Элвис Пресли
(
суратда
)
биринчи джырын
джаздыргъанды.
1962
—
Алжир
,
Франциягъа
бойсунмагъан
кърал болгъанды.
1975
— Джашил Бурунну Айрымканлары (бусагъатда —
Кабо-Верде
)
бойсунмазлыгъын
баямлагъанды.
1994
—
Къытай Халкъ Республикада
сабий урунууну
хайырланнган джасакъланнганды.
Тюрлендириу...
6 июль
Мадам Бланшарны ёлгени
1710
—
Мейсенде
Европада
биринчи
фарфор чыгъарылыб
башланнганды.
1809
—
Наполеонну
буйругъу бла римли папа
VII Пийни
Ватикандан
къачырыб
Гренобльге
элтгендиле.
1819
—
Парижде
, ичинде
мадам Бланшар
(
суратда
) бла, джана тургъан
хауа шар
аугъанды.
1885
—
Луи Пастер
къутургъан ауруугъа
къаршчы
вакцинаны
9 джыл болгъан джашчыкъ
Жозефге
бериб джетишимли сынагъанды.
1907
—
Дублин къаладан
Сыйлы Патрикни орденини
белгилери урланнгандыла; бусагъатха дери да табылмагъандыла.
1919
—
Дирижаблны
биринчи трансатлантика учууу.
1945
—
АБШ
-да немец алимлени Америкагъа ашырыу
«Operation Paperclip»
деген кампания башланнганды.
1997
—
Къазахстанны
парламенти
къралны
ара шахарын
Алма-Атадан
Акмолагъа
кёчюрюу оноуну мюкюл этгенди.
Тюрлендириу...
7 июль
Саманта Смит, Андроповха письмо джазгъанындан сора бютеу дунияда белгили болгъан къызчыкъ.
Саманта Смит, Андроповха письмо джазгъанындан сора бютеу дунияда белгили болгъан къызчыкъ.
1807
—
Россия империя
бла наполеончу
Францияны
арасында
Тильзит мамырлыкъ
къабыл этилгенди.
1846
—
АБШ
, ол сагъатда
Мексиканыкъы
болгъан,
Калифорнияны
аннексия этгенин баямлагъанды.
1881
—
Пиноккиону
юсюнден таурух дунияны кёргенди.
1898
—
АБШ
-ны
конгресси
Гавай айрымканланы
аннексия
этиуню юсюнден резолюцияны алгъанды.
1950
—
Ингилизде
Фарнборода
биринчи
авиашоу
ётгенди.
1983
—
Саманта Смит
(
суратда
)
СССР
-ге келгенди.
2005
—
Лондонда
террорист акт
.
2007
— «минг джылны эм насыблы кюню» (
7
.0
7
.200
7
).
Тюрлендириу...
8 июль
Полтавская баталия
1659
—
Конотопда сермешиу
: полякла бла украин
къазакъла
москвачы аскерни чачхандыла.
1686
— 145 джыл тюрклюле кючлеб тургъандан сора
Буда
азатланнганды.
1709
—
Полтавада сермешиу
(суратда)
:
Шимал къазауатны
эм магъаналы эпизоду.
1853
—
Мэтью Перри
Токио богъазда
тюшгенди,
сакоку
политика тауусулгъанды.
1901
—
Францияда
шахар ичинде автомобиллени баргъан
теркликлери
чекленнгенди — 10 км/сагъат.
1981
— «
Ленкомда
» «
Юнона бла Авось
» мюзиклны премьерасы.
Тюрлендириу...
9 июль
Экинчи Роченсальм сермешиу
1357 — Император
IV Карл
,
Прагада
Влтава
сууну юсю бла
Карлны кёпюрюню
тамалын салгъанды.
1762
—
III Пётрну
кесини юй бийчеси
II Екатерина
тахдан тайдыргъанды.
1790
—
Роченсальм сермешиу
(
суратда
):
Россияны
Балтика флотуну
юч этиб бирин
шведле
кючлейдиле.
1816
—
Аргентина
,
Испаниядан
эркинлигин
баямлагъанды.
1932
—
Сан-Паулу штатны
Бразилияны
властларына къаршчы
къозгъалыуу
.
1943
—
Сицилияда
джандашланы тюшюулери
.
1955
—
Бертран Рассел
бла
Альберт Эйнштейнни
биргелей манифестлери
басмаланнганды.
1997
—
Украина
,
НАТО
бла ишбирликни юсюнден кесаматха къол салгъанды.
Тюрлендириу...
10 июль
Джон Кольерни «Леди Годива» сураты (1898)
1040 —
Леди Годива
къымыжалай
Ковентри
шахар
бла ётгенди (
суратда
).
1547
—
Францияда
королну джанындан официал эркинлик берилген ахыр
дуэль
ётгенди.
1796
—
Карл Фридрих Гаусс
дефтеринде тарихде белгили джазыуун этгенди: «
Heureka
! num= Δ + Δ + Δ».
1878
—
Ингилизде
футбол
арбитр сыбызгъыны хайырландыргъанды (аннга дери сюдюле къычыргъан этгендиле).
1940
—
Францияда
маршал
Петенни
вишист
правительствосу
къуралгъанды.
1941
—
Экинчи дуния къазауат
:
Смоленск сермешиуню
башланнганы.
1981
—
АБШ
-ны
аскер-тенгиз флотунда
абычарлагъа сакъал джюрютгенни джасакълагъандыла.
Тюрлендириу...
11 июль
Картина Арчимбольдо
1405
—
Къытайлы
адмирал
Чжэн Хэ
Африканы
джагъасына дери джюзюуге чыкъгъанды.
1576
—
Мартин Фробишер
башчылыкъ этген
ингилиз
экспедиция
Гренландияны
ачханды.
1593
—
Итальян
суратчы
Джузеппе Арчимбольдо
(
суратда — суратларындан бири
) ёлгенди.
1859
—
Санкт-Петербургда
Исаакиев собор
ачылгъанды.
1893
—
Кокити Микимото
инджини
этгенди.
1941
—
Витебскни тюшюую
эмда совет аскерлени
Могилёвну
къатында къуршаланнганы.
1995
—
Боснияда къазауатны
барыуунда серб аскерле
Сребреницаны
алгъандыла, аны ызы бла
кёб саўутсуз муслиман ёлтюрюлгенди
.
2001
— «
Polaroid
» деген
американ
концерн
банкрот
болгъанын баямлагъанды.
Тюрлендириу...
12 июль
1581 джылдан Острог Библия
1580
—
Иван Фёдоров
биринчи толу славянча Библияны
(
суратда
) басмалагъанды.
1790
—
Францияда
дин къуллукъчуланы граждан джарашдырыу
.
1812
—
Американ
аскер
Канаданы
чегин
ётгенди
.
1901
—
Рейхстаг
дуэллени
джасакълагъан законопроектни унамагъанды.
1943
—
Экинчи дуния къазауат
:
Прохоровканы къатында сермешиу
.
1960
—
РСФСР
-де эм уллу болгъан «
Орлёнок
» пионер лагерь ачылгъанды.
1962
— «
Rolling Stones
» рок-къауумну биринчи концерти
Лондондагъы
Marquee Club
клубда ётгенди.
2006
—
Экинчи ливан къазауат
башланнганды.
Тюрлендириу...
13 июль
1728
—
Витус Берингни
биринчи Камчатка экспедициясы башланнганды.
1772
—
Джеймс Кук
,
HMS Resolution
кемеде (
суратда
) тарихде биринчи кюнбатышдан кюнчыгъышха
дуния тёгерек джюзюуге
чыкъгъанды.
1837
— Королева
Виктория
резиденциясын
Сент-Джеймс къаладан
Букингем къалагъа
кёчюргенди.
1870
—
Бисмарк
Эмс депешаны
ийгенди.
1878
—
Сербияны
Осман империягъа
бойсунмагъаны
танылгъанды.
1897
—
Гульельмо Маркони
,
радиогъа
патент
алгъанды.
1923
—
Голливудну белгиси
биринчи кере къурулгъанды.
1930
—
Уругвайда
футболдан
биринчи
дуния чемпионат
башланнганды.
Тюрлендириу...
14 июль
Обрушение кампанилы собора св. Марка
1789
— Бастилияны алыу —
Уллу француз революцияны
башланыуу.
1867
—
Альфред Нобель
биринчи кере
динамитни
кёргюзтгенди.
1896
—
Тёбен Новгородда
биринчи орус
автомобиль
кёргюзтюлгенди.
1897
—
Ыйых кюн
Россияда
официал халда
бош кюн
баямланнганды.
1902
—
Венецияны
символу —
Сыйлы Маркны соборуну кампаниласы
(
суратда
) оюлгъанды.
1905
—
Оклахоманы
индейлилери
Секуах деген индей штатны къуралгъанын баямлагъандыла, алай а
АБШ
-ны Конгресси аны танымгъанды.
1941
—
Смоленск ючюн сермешиулени заманында
«
Катюша
» установка биринчи кере хайырланнганды.
1969
—
Сальвадор
бла
Гондурасны
арасында
Футбол къазауат
башланнганды.
Тюрлендириу...
15 июль
HMS Bellerophon
1410
— «Германияны къара кюню»:
Тевтон орденни
аскери
Грюнвальд сермешиуде
хорланнганды.
1741
—
Аляскада
биринчи
европачы
тюшгенди.
1795
— «
Марсельеза
» официал халда
Францияны
гимни
болгъанды.
1799
— Француз капитан Пьер Франсуа Бушар
Мисирде
Розетт ташны
табханды.
1815
—
Наполеон
«Беллерофонт» деген
ингилиз
кемени (
суратда
) капитанына бойсуннганды.
1823
—
Римде
Сыйлы Павелни базиликасы
кюйгенди.
1870
—
Джорджия
АБШ
-ны къурамына ызына киргенди.
1905
—
Арсен Люпенни
юсюнден биринчи хапарла чыгъарылгъандыла.
Тюрлендириу...
16 июль
Атом бомбаны биринчи джетишимли сынау
622 —
Муслиман
орузламаны
башланнганы.
1676
—
Ёлюр отланы юсюнден иш
:
маркиза де Бренвилье
ичиу бла азабха эмда
асмакъгъа
ашырылгъанды.
1945
—
Нью-Мексикода
(
АБШ
)
атом бомбаны
(
суратда
)
биринчи джетишимли сынау
.
1950
—
Мараканасо
—
Бразилияны
футболуну
тарихинде эм уллу кёлю чыгъыу.
1965
— Монблан тауну (
Альпланы
эм мийиктёппеси — 4807 м) тюбю бла ётген,
Франция
бла
Италияны
байлагъан туннель ачылгъанды.
1969
—
Аполлон-11
кемени старты, адамла тарихде биринчи кере
Джерден
башха космос объектни (
Айны
) юсюне баргъандыла.
1990
—
УССР-ни Баш Совети
Украинаны
суверенитетини
юсюнден
Декларацияны
къабыл этгенди.
1994
—
Шумейкеров — Леви комета
Юпитерге
тюшгенди.
Тюрлендириу...
17 июль
Жанна д'Арк на коронации Карла VII
1429
—
Француз
тахха
VII Карл
миннгенди: церемонияны заманында аны башында
байракъны
Жанна д’Арк
(
суратда
) тутады.
1716
—
I Пётр
флоту
бла
Копенгагеннге
келгенди.
1785
—
Словаклы
авантюрист
Мориц Бенёвский
кесин
Мадагаскарны
башчысы баямлагъанды.
1868
—
Японияны
ара шахары
Киотодан
Токиогъа
кёчюрюлгенди.
1918
—
Екатеринбургда
Россияны
ахыр императору
II Николайны
юйдегиси эмда джууукълары
урулгъандыла
.
1918
—
Сибирни болджаллы правительствосу
Омскда
Сибирни бойсунмаулугъуну юсюнден декларацияны
къабыл этгенди.
1929
—
Къытай-Кюнчыгъыш темир джолну юсю бла къаугъа
ючюн
СССР
,
Къытай
бла
дипломат илишкилерин
юзгенди.
1992
— Словак депутатла,
Словакия
Чехословакияны
къурамындан чыгъыб
суверенитетли
кърал
болуруна чёб атхандыла.
Тюрлендириу...
18 июль
Римде уллу ёртен
64 — Император
Неронну
заманында
Римде уллу ёртен
(
суратда
).
1792
— Поляк аскер (
Костюшко
) орус аскерни (
Каховский
) Дубенкону къатында хорлагъаны.
1870
—
Биринчи Ватикан собор
папаны гюнахсызлыгъыны юсюнден догматны
къабыл этгенди.
1878
—
Адольф Норденшельд
биринчи болуб
шимал тенгиз джол
бла
Атлантикадан
Шош океаннга
баргъанды.
1898
—
Пьер
бла
Мария Кюри
урандан
сора да башха
радиоактив элементле
болгъанларыны юсюнден доклад этгендиле.
1925
—
Адольф Гитлерни
«
Mein Kampf
» китабы биринчи кере чыгъарылгъанды.
1958
—
Анна Ахматованы
кёб джылны ичинде биринчи назму джыйымдыкъ китабына басмагъа къол салыннганды.
1974
— Константинувда
Джерде эм мийик мекям
къурулгъанды.
Тюрлендириу...
19 июль
Парижни метросуну станциясына кириш
711 —
Араблыланы
Пиреней джарымайрымканны
кючлеулери (
Гвадалетеде сермешиу
)
1822
—
Француз
алим
Жозеф Ньепс
дунияда биринчи
фотографияны
чыгъаргъанды.
1900
—
Бютеудуния кёрмючню
сагъатында
Парижни метросу
(
суратда
) ачылгъанды.
1908
—
Лондондагъы
Сыйлы Павелни соборунда
епископ,
Олимпиаданы
алгъышлай, белгили фразаны айтханды: «Эм магъаналы хорлам тюлдю — къатышханды».
1928
—
Къытай
,
европачы
къралла бла бютеу «
тенг болмагъан кесаматланы
» джасакълагъанды.
1963
—
Индонезия
,
Индий океанны
атын
Индонезий океан
нга тюрлендиргенин баямлагъанды.
1980
—
Москвада
XXII Олимпиада оюнла
ачылгъандыла.
Тюрлендириу...
20 июль
Кремль
1882
—
А. Ф. Можайскийни
самолётуну
биринчи сынау учууу.
1917
— «
Югославияны
атасы»
Никола Пашич
бу къралны къуралыууну юсюнден
Корфу декларациягъа
къол салгъанды.
1924
—
Парижде
Халкъла арасы шахмат федерация
къуралгъанды.
1940
—
Американ
музыка
журнал «
Billboard
»
эм популяр джырланы тизмесин
биринчи кере чыгъаргъынды.
1941
—
Экинчи дуния къазаўат
: немец авиация
Москваны
биринчи кере бомбалагъанды.
1944
—
Адольф Гитлерни
ёлтюрюрге чабыу
.
1955
— 37 джылны ичинде
Москваны Кремли
(
суратда
) туристле кёрюрге биринчи кере ачылгъынды.
1969
—
Американ
космос аппарат
Аполлон-11
Айда
къоннганды.
Тюрлендириу...
21 июль
Пирамидала къатында сермешиў
1773
— Папа
XIV Климент
иезуитлени орденин
джасакълагъанды.
1774
—
Кючюк-Кайнарджи мамырлыкъ кесамат
:
Россиягъа
Новороссия
бериледи.
1799
—
Пирамидаланы къатында сермешиуде
Наполеон
(
суратда
)
тюрклюлени
хорлагъанды.
1861
—
АБШ-да граждан къазауатны
биринчи ауур сермешиую.
1969
—
Американ
астронавтла
Нил Армстронг
бла
Эдвин Олдрин
Айны
юсюнде айланнгандыла.
1970
—
Мисирде
Асуан плотинаны
11 джыл баргъан къурулууу бошалгъанды.
1983
—
Антарктидадагъы
«
Восток
» станцияда
Джерде
эм сууукъ
температура
(−89,2 °C) белгиленнгенди.
2007
—
Гарри Поттерни
юсюнден
джети китабны ахыргъысы
сатылыугъа чыкъгъанды.
Тюрлендириу...
22 июль
Биринчи чыкъгъанланы джоллары. Балыкъ суу (Къызыл-къол), Эммануэлни таласы эмда Ленцни къаялары
1793
—
Шотландлы
А. Маккензи
, тарихде биринчи болуб,
Канаданы
океандан
океаннга
дери ётгенди.
1795
—
Гаитян революцияны
эсеби бла
Гаити
бирикгенди.
1814
—
Огайода
беш индей тайпа,
АБШ
бла мамырлыкъны къабыл этиб,
Британиягъа
къазауат
баямлагъандыла.
1829
— Генерал
Г. А. Эммануэлни
башчылыгъы бла экспедиция
Минги тауну
(
суратда
) тёппелерини бирине
биринчи кере къагъытда шагъатлыкъ бла джетишимли чыкъгъанды
.
1921
— Физик
Пётр Капица
,
Ингилизде
Кавендиш лабораториягъа
ишге киргенди.
1943
—
Экинчи дуния къазауат
:
джандашланы
аскерлери
Палермону
алгъандыла.
1944
—
Халкъла арасы ачха фонд
къуралгъанды.
1946
—
Чууутлу террористле
Иерусалимде
«Давид патчах» отелни атылтхандыла, 91 адам ёлгенди.
Тюрлендириу...
23 июль
Пеньон
1508
—
Испанлы
флот джюрютюучю Педро Наварра
пиратладан
Пеньон
айрымканны
(
суратда
) азатлагъанды.
1793
—
Германияны
территориясында
биринчи
демократ
кърал
—
Майнц республика
— аугъанды.
1881
—
Льежде
дунияда эм эски спорт федерация
къуралгъанды.
1901
—
Немец
доктор
Роберт Кох
,
эминаны
кёчюргенле
уллу чычханла
болгъанларын баямлагъанды.
1906
— «
Ирон газет
» деген
тегей тилде
биринчи
газетни
биринчи номери чыкъгъанды.
1974
—
Грецияда
«къара полковниклени»
диктатуралары тайдырылгъанды.
1992
—
Хачыпсыны
Баш cовети
Гюрджюден
бойсунмаулукъну
баямлагъанды.
1997
—
Лаос
бла
Мьянма
,
Къыбыла-Кюнчыгъыш Азияны къралларыны ассоциациясына
киргендиле.
Тюрлендириу...
24 июль
Мачу-Пикчу
1701
— Французлу
Антуан Кадиллак
,
Детройт
шахарны
тамалын салгъанды.
1783
—
Россия империя
бла
Гюрджю
Георгиевск трактатха
къол салгъандыла.
1911
—
Хайрем Бингхэм
,
Перуда
Мачу-Пикчу
(
суратда
) деген «тас болгъан шахарны» ачханды.
1942
—
Кавказ ючюн сермешиу
:
вермахт
Дондагъы Ростовну
алгъанды.
1943
—
Джандашланы
авиациясы
Гамбург
шахарны
къурутууну башлагъанды
.
1969
—
Аполлон-11
,
Шош океанда
джетишимли къоннганды.
1977
—
Мисир
бла
Ливияны
арасындан баргъан
тёрткюнлюк къазауат
бошалгъанды.
1985
—
АБШ
-гъа бла
Уллу Британиягъа
биринчи
миллет интернет доменле
берилгенди.
Тюрлендириу...
25 июль
Blériot XI
1261
—
VIII Михаил
къачлыладан
Константинополну
къазауат этиб къайтаргъанды эмда
Византия империяны
ызына тургъузгъанды.
1587
—
Японияда
христианлыкъ
джасакъланнганды,
иезуитлеге
20 кюнню ичинде къралдан кетерге айтылгъанды.
1792
—
Брауншвейгчи герцогну
Бурбонланы
къыйнаргъа джарамазлыкъны юсюнден манифести чыкъгъанды.
1799
—
Мисир кампания
:
Наполеон
тюрклюлени
Абукирде сермешиуде
хорлагъанды.
1826
— Кронверк джагъада беш
декабрист
асылгъанды
.
1909
—
Луи Блерио
37 минутха
Ла-Маншны
(
суратда
) учуб ётгенди.
1930
—
ЦК ВКП(б)
-ни бютеулюк
ал окъутууну
киргизилгенине юсюнден бегими.
2000
—
Парижде
«Конкорд» авиалайнерни катастрофасы
.
Тюрлендириу...
26 июль
Никифор императорну башын Крумгъа келтиредиле
811 —
Болгар
хан
Крум
(
суратда
)
греклени
чачханды
.
1139 —
I Афонсу
,
Португалияны
биринчи королю болгъанды.
1581
—
Бирлешген провинцияла
,
Испаниячы Филиппни
тайдырылыууну юсюнден актны
къабыл этгендиле.
1788
—
Нью-Йорк
,
АБШ
-ны
11-чи штаты
болады.
1822
—
Хосе де Сан-Мартин
бла
Симон Боливар
Къыбыла Американы
келир заманлада политика халын сюзерге
Гуаякилде
тюбешгендиле
.
1847
—
Либерия
,
африкан
колонияладан
биринчи болуб
бойсунмаулугъун баямлагъанды
.
1963
—
Скопьеде джер тебрениу
: мингден кёб адам ёлгенди.
1999
—
Индияны
хорламы бла
Каргиль къазауат
бошалгъанды.
Тюрлендириу...
27 июль
Бегство англичан
1549
—
Франциск Ксаверий
Японияны
джагъаларына джетгенди.
1794
—
Парижде
Термидориан переворот
,
Уллу француз революцияны
бошалыуу.
1866
—
Трансатлантика телеграф
салыныб бошалгъанды.
1880
—
Майвандда сермешиу
,
афганлыланы
ингилизлилени
пирр хорлаулары
(
суратда
).
1952
—
Итил-Дон (Волга-Дон) илипин
ачылгъанды.
1953
—
Корей къазауат
бошалгъанды.
1955
—
Австрия Республика
бойсунмазлыгъын
баямлагъанды.
2002
—
Львовда авиашоуда трагедия
, дуния авиашоуланы тарихлеринде эм уллу.
Тюрлендириу...
28 июль
«Ни шагу назад!»
1586
— Сэр
Томас Хэрриот
Уллу Британия
бла
Ирландиягъа
биринчи
гардошланы
келтиргенди.
1697
—
Владимир Атласовну
къазакълары
Камчатка
сууну аягъында тюшгендиле.
1794
—
Робеспьер
бла
Сен-Жюстну
асмакълау
.
1914
—
Биринчи дуния къазауатны
башланнганы.
1942
—
Сталинни
«
Бир атлам да артха этмезге!
» буйругъу (
суратда
).
1980
—
Москвада
Ваганьковское къабырлагъа
Владимир Высоцкийни
басдырылыууна мингле бла адамла келгендиле.
1992
—
Афганистанда
тиширыулагъа
телевидениеде
кёрюнюрге джасакъланнганды.
1995
—
Индияны
эм уллу
шахарыны
аты Бомбейден
Мумбаиге
тюрленнгенди.
Тюрлендириу...
29 июль
Тюмень
1586
—
Тура
сууда
Тюмень
шахарны
(
суратда
) тамалы салыннганды.
1907
— Сэр
Роберт Бейден-Поуэлл
,
Уллу Британияда
бойскаутланы
организациясын къурагъанды.
1938
—
Хасан кёлде сермешиулени
башланнганлары.
1941
—
Экинчи дуния къазауат
:
Смоленск
аугъанды, совет аскерни 300 минг аскерчиси джасакълыкъгъа тюшгенди.
1942
—
СССР
-де
Александр Невачыны
,
Суворовну
эмда
Кутузовну
орденлери къуралгъандыла.
1954
—
Толкинни
«Джюзюклени бийи»
трилогиясыны биринчи кесеги чыкъгъанды.
1958
—
АБШ
-ны
президенти
Дуайт Эйзенхауэр
НАСА
-ны къуралыууну юсюнден законнга къол салгъанды.
1973
—
Грецияда
плебисцит
бла
монархияны
орнуна
республика
келгенди.
Тюрлендириу...
30 июль
Екатеринаны къаласы
762 —
Аль-Мансур
,
Араб халифатны
джангы
ара шахары
Багдадны
тамалын салгъанды.
1419
—
Прага дефенестрация
,
гуситле
Праганы
шахар
кенгешини членлерин ёлтюргендиле, аны ызы бла
гусит къазауатла
башланнгандыла.
1756
—
I Елизавета
, архитектор
Растрелли
бла бирге джангы ишленнген
Екатеринаны къаласына
(
суратда
) къарагъандыла.
1809
—
Голландияда
Вальхерен айрымканда
39-мингли британ аскер тюшгенди
.
1825
— Адмирал
Байрон
(
поэтни
бирде къарнашы),
Шош океанда
киши джашамагъан
Молден
айрымканны
табханды.
1858
—
Джон Спик
,
джунглиле
бла
Виктория
кёлге чыкъгъанды.
1930
—
Уругвайда
футболдан биричи дуния чемпионатны
ахыргъы матчы ётгенди.
2008
—
Зимбабве
миллет валютасын
10
миллиард
къатха
деноминация
этгенин баямлагъанды.
Тюрлендириу...
31 июль
К2 (Чогори)
904 —
Арабла
Византияны
экинчи уллу
шахары
Солунну
кючлегендиле.
1655
— Орус аскер,
Литва Уллу бийликни
ара шахары
Вильнону
алты джылгъа кючлегенди
.
1703
—
Даниэль Дефо
, чам-накъырда
памфлетин
чыгъаргъаны ючюн
налат чыпыннга
сюелтилгенди, алай а анга разы болгъан
лондончула
гоккала келтириб толтургъандыла.
1941
—
Геринг
,
Гейдрихден
«
чууут сорууну ахыр оноуун
» этиб башларын даулагъанды.
1944
—
Антуан де Сент-Экзюпери
ёлгенди.
1954
— Итальян
альпинистле
,
Гималайлада
Чого́ри
таугъа (
суратда
) биринчи чыкъгъандыла.
1975
—
Детройтда
профсоюз
лидер
Джимми Хоффаны
тас болгъаны баямланнганды.
1976
—
НАСА
, «
марсиан сфинксни
» фотосун чыгъаргъанды.
Тюрлендириу...